Handleiding

In deze handleiding vind je uitleg en tips over het gebruik van Delpher. Er staat bijvoorbeeld meer informatie over het formuleren van zoekvragen en het bekijken, opslaan en delen van publicaties.

Wij hebben een aantal instructiefilmpjes gemaakt die je op weg helpen in Delpher.

Zoeken met booleaanse operatoren
Zoeken met wildcards
Promotiefilmpje : lees het nieuws van toen

Wat is Delpher?

Ben je geïnteresseerd in geschiedenis en cultuur? Wil je meer weten over het verleden van je familie of je woonplaats? Ben je benieuwd wat de kranten schreven over de eerste maanlanding? Of zoek je dat ene artikel over een voetbalwedstrijd van vroeger? In Delpher vind je miljoenen historische kranten, boeken en tijdschriften uit de collecties van bibliotheken, archieven en wetenschappelijke instellingen. Je kunt alle digitaliseerde teksten gratis, woord voor woord doorzoeken, zonder dat je daarvoor een account nodig hebt.

Ga meteen naar historische kranten

Ga meteen naar historische tijdschriften

Ga meteen naar historische boeken

Start met zoeken in Delpher

Waar begin je met zoeken? Misschien is er al een onderwerp waar je meer over wilt weten. Vul in de zoekbalk je zoekterm in. Kies vervolgens voor één van de collecties (boeken, kranten, tijdschriften,…) en bekijk de zoekresultaten. Krijg je erg veel treffers of wil je je zoekvraag specifieker maken? Gebruik dan de filters links van de zoekresultaten of ga naar ‘Uitgebreid zoeken’. Heb je hulp nodig bij het zoeken? Raadpleeg de handleiding van Delpher

Onderzoek je familiegeschiedenis

Ben je geïnteresseerd in het verleden van je familie? Doe je onderzoek naar je stamboom? Door te speuren in Delpher kun je meer informatie vinden over je voorouders en de tijd waarin zij leefden. Typ je familienaam in en breng je familiegeschiedenis tot leven! Lees hoe je onderzoek kunt doen naar je familiegeschiedenis

Laat je inspireren

Ben je benieuwd wat er in de krant stond tijdens de Tweede Wereldoorlog? Zoek je een kerstrecept uit de jaren zestig? Of wil je weten hoe een negentiende-eeuwse huisvrouw in een seriemoordenares veranderde? Ontdek de rijkdom van Delpher via onze blogs.

Inspiratiepagina over de Tweede Wereldoorlog

Inspiratiepagina over Eetcultuur

Inspiratiepagina over Gezondheid

Inspiratiepagina over Misdaad

Inspiratiepagina over Reizen

Ga naar het overzicht van alle inspiratiepagina's

Nieuw in Delpher

De collectie boeken, kranten en tijdschriften in Delpher wordt continu aangevuld. Bij elke release zetten we nieuwe bronnen in de kijker. Verwacht je een specifieke krantentitel? Ben je benieuwd naar dat ene voetbaltijdschrift? Of wil je kijken of er iets nieuws te vinden is over je voorouders?

Houd dan deze pagina in de gaten en bekijk nieuwe titels in Delpher.

Delpher is ontwikkeld en wordt beheerd door de KB, die daartoe samenwerkt met diverse bibliotheken en instellingen.

Wat zit er in Delpher?

In Delpher vind je miljoenen gedigitaliseerde teksten uit Nederlandse kranten, boeken, tijdschriften en radiobulletins die je allemaal woord voor woord kunt doorzoeken.
De teksten komen uit de collecties van diverse wetenschappelijke instellingen, bibliotheken en erfgoedinstellingen. Momenteel vind je hier ruim 1 miljoen boeken, ruim 1,7 miljoen kranten, 12 miljoen tijdschriftpagina’s en 1,5 miljoen radiobulletins en dat aanbod zal de komende jaren blijven groeien omdat er steeds meer gedigitaliseerd wordt.

De datasets in Delpher zijn onder voorwaarden ook beschikbaar voor onderzoek. Lees meer over Data in Delpher.

Regelmatig worden er op basis van suggesties en aanbevelingen nieuwe functionaliteiten aan Delpher toegevoegd en worden er verbeteringen aangebracht. Daarnaast is digitalisering een doorlopend proces en zijn er op Delpher steeds meer teksten te vinden. Een overzicht van nieuwe functionaliteiten en teksten vind je hieronder.

In alle grote bibliotheken van Nederland wordt hard gewerkt aan het digitaliseren van teksten. Maar hoe groot het aanbod in Delpher ondertussen ook is, nog lang niet alle Nederlandse boeken, kranten en tijdschriften zijn gedigitaliseerd.

Als je een specifieke titel niet kunt vinden, betekent dat niet dat deze niet bestaat. Het zou kunnen dat hij nog niet gedigitaliseerd is. Kijk daarom ook altijd even in de catalogi van de verschillende Nederlandse bibliotheken. Als je lid bent van de KB, een universiteitsbibliotheek en/of een openbare bibliotheek, heb je ook toegang tot Picarta, de landelijke catalogus. Hierin vind je alle titels, ook die boeken en periodieken die nog niet gedigitaliseerd zijn.

Meer informatie over welke kranten, boeken en tijdschriften in de toekomst in Delpher terecht zullen komen, vind je hieronder. De gegeven looptijden en publicatiedata zijn ter indicatie en kunnen dus nog veranderen.

Vraag en antwoord

Delpher open krantenarchief

Dit archief bevat in totaal 22 zip-bestanden:

  • 1 zip-bestand met 17e eeuwse kranten, 1618 t/m 1699.
  • 10 zip-bestanden met 18e eeuwse kranten, 1700 t/m 1799, opgedeeld per 10 jaar.
  • 12 zip-bestanden met 19e eeuwse kranten, 1800 t/m 1879.

Onder Inhoud en structuur zip-bestand lees je hoe elk van deze 23 zip-bestanden is opgebouwd.

Precies weten welke krantentitels, -edities , publicatiedatums en identifiers het Delpher open krantenarchief bevat? Download dan de hele titellijst (zip, 3MB. Uitgepakt 36MB, tsv = tab seperated value)

Om de omvang van ons krantenarchief behapbaar te houden bevat het geen:

  • Scans van krantenpagina’s (JP2-bestanden)
  • Krantenafleveringen in PDF-formaat

Deze bestanden kun je desgewenst via de URLs in de metadata (didl.xml) zelf downloaden.

De dekking van het archief in de tijd is niet volledig, d.w.z.: er zijn jaren, maanden en/of dagen waarvan geen krantenaflevering in ons archief beschikbaar zijn. Dit kan komen doordat

  • op die data nooit een krant werd uitgegeven, of
  • er op die data wel kranten zijn uitgegeven, maar die zijn nog niet gedigitaliseerd
  • er voor die data al wel kranten gedigitaliseerd zijn, maar die zijn (nog) niet in Delpher opgenomen.
  • opgelet: de kranten tot en met 1879 bevatten alleen de kranten die in 2019 beschikbaar waren in Delpher.

De omvang van de bestanden in ons krantenarchief varieert van 0,4 t/m 14 GB. Als je nog niet bekend bent met de inhoud en structuur van de zip-bestanden, raden we je aan om eerst een klein proefbestand van 5 krantenafleveringen te downloaden.

Daarmee kun je de opbouw van de dataset verkennen. Extra uitleg lees je hier. Als je met de data uit de voeten kunt, kun je vervolgens volledige zip-bestanden downloaden.

Gezien de grootte van de bestanden in ons krantenarchief (0,4 - 14GB) kun je het beste een programma gebruiken dat speciaal is ontworpen om ook grote zips correct te openen en uit te pakken, zoals bijvoorbeeld 7-zip.

N.B. De ingebouwde afhandeling van zip-bestanden in Microsoft Windows (bv. Rechtermuisknop -> Extract all) is niet ontworpen om bestanden van dergelijke omvang uit te pakken en kan daardoor traagheid, foutenmeldingen of zelfs crashes van uw computer veroorzaken.

Elk van de 22 Kranten zip-bestanden is op dezelfde manier opgebouwd. Als voorbeeld bekijken we de zip van de kranten uit de 17e eeuw (1618-1699). Die kun je hier direct downloaden (1 GB).

Als je dit bestand uitgepakt hebt, zie je onderstaande bestandsstructuur

Structuur zipbestand

De folders en bestanden onder “Kranten_pd_16xx.zip” zijn als volgt opgebouwd:

  • Jaartallen (1631 uitgeklapt)
    • Maandnummers (06 = juni, uitgeklapt)  
      • Dagnummers (07, uitgeklapt) 
        • Kranteneditie 7 juni 1631 o.b.v. unieke identifier, DDD_ddd_0105555138_mpeg21. Welke krantentitel hoort hierbij? Zie de uitleg hieronder.
          • Metadata in de vorm van een MPEG21-DIDL-bestand, per kranteneditie (didl.xml)
          • Tekst in de vorm van een OCR-bestand, per krantenartikel (bestandsnaam eindigt op _articletext.xml).

            Deze editie bevat dus 5 artikelen.
          • Woordcoördinaten in de vorm van een ALTO-bestand, per krantenpagina (bestandsnaam eindigt op _alto.xml).

            Deze editie bevat dus 2 pagina’s.
          • Kranteneditie van 7 juni 1631 o.b.v. unieke identifier, KRANTEN_MMK_B08_ 000213586_mpeg21.
            • Zie de drie bullets hierboven.

Daarnaast bevat deze zip nog 3 bestanden:

  • index_kranten_pd_16xx.tsv: Hierin kun je opzoeken welke unieke identifier met welke kranteneditie en datum correspondeert. Bovengenoemde DDD_ddd_0105555138_mpeg21 correspondeert dus met de Courante uyt Italien, Duytslandt, &c. van 07-06-1631 (tsv = tab seperated value).
  • LEESMIJ_kranten_pd_16xx.txt: uitleg over de data in het Nederlands
  • README_newspapers_pd_16xx.txt: uitleg over de data in het Engels

De dataset als geheel is vrijgegeven onder een CC-BY 4.0-licentie. Bij hergebruik van de gehele dataset, of substantiële delen daarvan, dien je dus aan licentie- en naamsvermelding te doen. Ook stellen we bronvermelding erg op prijs. Dat doe je bij voorkeur als volgt:



Delpher open krantenarchief (1.0). Creative Commons Naamsvermelding 4.0, Den Haag, 2019.



N.B: De teksten (OCR, ALTO) van losse krantenafleveringen vallen in het publieke domein, er rusten dus geen rechten meer op. Hoewel niet verplicht, stelt Delpher naam- en bronvermelding wel op prijs.

Download teksten kranten 1618-1879

Het hele Delpher open krantenarchief heeft een omvang van 111 GB (uitgepakt 622 GB), het is in 22 aparte zip-bestanden opgedeeld.

In onze privacyverklaring lees je hoe wij omgaan met je persoonsgegevens.
Velden met een * zijn verplicht