Den 22 Mei jl. had er te Londen bij Sotheby en Wilkinson eene Boekveiling plaats, welke met rcgt kostbaar mogt heeten. Dezelve bestond uit eene buitengewoon rijke verzameling van Handschriften, van Fransche Kronijken en Ridder-Romans op parkement gedrukt. De geheele Notitie bevatte slechts 185- N3., waarvan wij hier de volgende vermelden.
Horce in Laudem Virginis Marim, gedrukt te Parijs 1541, uiterst
zeldzaam, verkocht voor , c£ 8.
Breviarium Romanum, een keurig handschrift op Parkement van de 14e eeuw , groot 672 bladz. met fraaije miniaturen . . c£ 34.
Biblia sacra latina, handschrift der 14e eeuw op parkcm. <£ 14.
Jehan Boccace des Cas Nobles Hommes et Femmes, een allerkostbaarst Handschrift der 15"'eeuw op parkement, met negen fraaije geschilderde Miniaturen en versierd met 140 Hoofdletters. . oC33.10.se.
Gaguini [Roberto) Compendium super Francorum Gestis , gedrukt op parkement, het eenig bekende exemplaar: dit meesterstuk van oude fransche Typographie is door den beroemden drukker Kekver in 1500 vervaardigden gold ...... £ 16.10. sc.
Guy de Warvich , (Cy commancc Guy de Warvich chevalier Danglcterrequien sontemps Dt plusieurs prouesses et Conquestes en Allemaigne Ytalie, Dannemarche , etc.) imprime a Paris par Anthoine Content, 1527 ^ 26.
Lancelot du Lac Fait de la Perpetuation de Memoire de vertueux Faiz et Gestes des Chevaliers de la Table Ronde; dit uiterst zeldzame werk te Rouen in 1488 gedrukt; het werd nu verkocht voor
301, 10 sch. terwijl het op de verkooping van Heber had gegolden ^55.
Prophecies de Merlin, gedrukt bij Férard te Parijs in 1498 , met Goth. Lett 20. 10. sc.
Vhistoire. de Saint Greal, lr livre de la Table Ronde, gedrukt te Parijs bij Petit in 1516. . . . . . . oC 16.
Les Sept Pseaumes de la Pénitence, een keurig en uitmuntend Handschrift op parkement met acht overheerlijke Miniaturen versierd. Dit uitstekend kunstgewrocht werd vervaardigd voor Anna Chabot , 2e vrouw van den Hertog Rohan, Prins van Soubise; haar familiewapen staat voorin het werk opgeteekend en ook treft men daarin eene afbeelding aan van de beruchte Hertogin Lavallière : dit pracht- en smaakvol handschrift dat in der tijd op de Boekveiling van den Heer Bent voor ,£ 130 werd verkocht, heeft nu slechts £ 32 mogen gelden. Als het uitstekendste werk van deze kleine collectie moet men aanmerken Le Muséefrancais en le Musée Royed, verzameling van platen gegraveerd naar de beroemdste Meesters , waarvan hier de eerste proefdrukken voorkomen en hetgeen verkocht werd vooreC 127.
DE LETTERKUNDE IN NEDERLANDSCH INDIE.
Men begroet de groote letterkundige bedrijvigheid, welke zich sedert eenige jaren op Java openbaart, als het verblijdende tecken van snellen vooruitgang ook in dit opzigt. Van de verhandelingen van het Bataviaasch Genootschap voor kunsten en Wetenschappen verschijnt tegenwoordig regelmatig ieder jaar een tamelijk dik boekdeel; in ?roegere tijden verschenen de deelen niet zelden met tusschen' ruimten van 5 tot 6 jaren. Dj geheele verzameling van deze verhandelingen van 1781-1846 bestaat uit 22 deelen ; eene nieuwe serie van het jaar 1847 is reeds te Batavia op de pers en zal weldra hier te lande worden ontvangen. Ook ten aanzien van den inhoud onderscheiden de nieuwe afleveringen zich loffelijk van de vroegere. Zy bevatten veel meer bruikbare stof en dit is het eigenlijk wat men voornamelijk van de Aziatische drukwerken verlangt. Ter bearbeiding van de onderwerpen ontbreekt het den Europeanen in het Oosten gewoonlykaan de noodige hulpmiddelen , ook hier en daar aan de kennis van het
standpunt der wetenschap. De inhoud van het 18J" deel der verhandelingen ontleend zijnen oorsprong uit den bloeitijd der Hollandschc heerschappij in Indië omstreeks de tweede helft der 17e eeuw toen de Nederlanders ook onder anderen het gezag uitoefenden over Faiwau en Formosa. Dit is eene onschatbare bijdrage tot de kennis der taal op Formosa , die tot de Maleische familie behoort. Het 18d' deel bevat den titel en de vertaling van een Maleisch gedicht, van den Predikant te Batavia van HoëvEix, vice-president des genootschaps , ten titel voerende Sjair Bidasari. (Sjair beteekent in het Maleisch den titel van een bijzonder gedicht, een epos , een roman in verzen.) De Hr. van HoEvëLL heeft aan den tekst vernieuwde toelichtende aanmerkingen bijgevoegd en dcnzelven als voorrede doen voorafgaan van een leerzaam overzigt der Maleische taalstudie. Van niet minder gewi<H schijnt de beschrijving en verklaring der oudheden en op schriften van Lukuh , niet ver van Soeracarta en die van Tjetto reeds bij ons bekend uit de werken van Raffles en Crawfurd van eenen anderen geestelijke, v. d. Vlies geheten. Blijkbaar heeft het groote werk van W. va.n Humboldt over de Kawi-taal eenen hoogst weldadigen invloed gehad op de geleerde Hollanders, met name op Java. Dit blijkt ook uit het verslag van den Secretaris des genootschaps, den Hr. H. Meijer die, even als alle andere natuuionderzoekers van Java, zich herhaaldelijk beroept op het werk van den grooten taalvorscher.
Het verslag van de Hr. Meijer behelst een overzigt van al datgene wat in de laatste jaren door de Hollanders ter bevordering der kennis van Azië is verrigt, en wijst de werken aan, die voor de toekomst worden gereed gemaakt. Dit verslag is gesplitst in drie afdeelingen. Indische taal- en letterkunde, land- en volkenkunde en natuurkundi-e wetenschappen. Men ontwaart daaruit, dat onlangs verscheiden handschriften in de oude , met het Sanskritisch naauw verwandte taal der Javanen , in het zoogenaamde Kawi, zijn ontdekt geworden , en dat een zekere Heer v. d. Ham, uit Bonn , eene proeve van eene vergelijking der tegenwoordige Javaansche taal met het Sanskritisch aan het genootschap heeft voorgelegd , welke in het eerstvolgende deel der verhandeling zal worden medegedeeld. Aan het genootschap is insgelijks mededeeling gedaan van eene uitvoerige grammatica en een tamelijk volledig woordenboek der Bugi-taal ten einde dezelve in het licht te geven. Men is voornemens de eigenaardige schriftteekenen dezer taal te Parijs te doen vervaardigen, omdat die te Singapore, waarmede de Heer Thomson zijn woordenboek deed drukken' niet volkomen juist zijn. Het groote getal van Opschriften zal binnen kort in een Corpus Lncriptionum Javanarum ÏMm„i„j Z,
aan de geleerde wereld onderworpen worden. Van de opgaaf der menigvuldige maandschriften des genootschaps in de ArabischeMaleidsche- en Bigi-taal zijn bereids eenige afdeelingen voltooid. De laatste der verhandelingen bevatten misschien daarom geene natuur-geschiedkundige opgaven, omdat voor dezen tak van wetenschap thans twee afzonderlijke tijdschriften aanwezig zijn namelijk het ten jare 1838 begonnen Tijdschrift van Neérlahds-Indië en het ten jare 1844 aangevangen Natuur- en Geneeskundig Archief van Neérlemds Indië. Men vindt, onder anderen , daarin eene breedvoerige geneeskundige topographie van Batavia en deszelfs omtrek, alsmede van het eiland Amboina.
Na dit tijdstip vindt men nog belangrijke bijzonderheden opgeteekend in Le, Moniteur des Indes van den Baron Melvill, een tijdschrift dat geheel zich toewijd om de belangens van onze Overzeesche bezittingen bekend te maken.
TE 'S GRAVENHAGE BIJ t, Jf. YA\ 'T HA AF F.