vormen zij gedrieën een bepaalde opbouw. De crisispolitiek zoals deze is uiteengezet, is een correctie op de kapitalistische maatschappij van vandaag. Zij is een correctie op de crisis. In de eerste aanleg niet meer dan antikapitalistisch. De industrialisatie daarentegen bevat reeds een tweede element, en wel het element van het zelfstandig economisch ingrijpen van de staat, daar waar de particuliere ondernemer tekort schiet. Het voorbereiden van nieuwe industrieën wordt hierbij aan de staat als taak opgedragen. Juist om na het grote*werkenprogram de mensen positief in te schakelen, is dit gedeelte noodzakelijk.

De ordening gaat nog verder. Hier wordt voor de betreffende bedrijfstak de absolute macht van de ondernemers gebroken. Hier wordt het gemeenschappelijk belang gesteld boven het particuliere.

Elk op te richten bedrijfsschap zal richtlijnen moeten trekken waar* aan de ondernemers binnen de bedrijfstak hebben te voldoen. Niet dat geen groot terrein tot zelfwerkzaamheid voor hen overblijft, maar algemene richtlijnen worden vastgesteld door het algemeen orgaan.

Zoals bij de crisispolitiek het handhaven van de bestaanszekerheid de hoofdzaak is, zo is bij industrialisatie en ordening het aansluiten van de mogelijkheden van de productie bij de consumptie de richtlijn. De verdere industrialisatie moet zich richten naar de behoeften van het volk. De ordening is als eerste aangewezen juist voor de eerste levensbehoeften.

Toch zijn deze maatregelen allen tezamen slechts deel van het Plan. Het is behalve om te komen uit de crisis ook nodig te zorgen dat men niet opnieuw in de volgende crisis terecht komt. Het is noodzakelijk, een politiek te voeren niet alleen voor de opgang uit de misère, maar vooral ook een politiek te voeren die nieuwe misère voorkomt. Ik haal hier aan wat in de regeringsverklaring van den Belgischen Minister* President Van Zeeland staat: „....handelend en doelbewust de weg te banen voor economische omstandigheden, welke voortaan een terug* keer van dergelijke crisisperioden beletten, althans de omvang ervan beperken".

Deze verklaring is juist. Zij zal echter concreet moeten worden uitgewerkt. Hoe en met welke middelen is het mogelijk te voorkomen dat de volgende crisis met dezelfde hevigheid optreedt? Ordening is er één van, maar er zijn er meer.

Waaraan is de crisis van heden grotendeels te wijten? Het is de onverantwoorde en onevenwichtige uitbreiding van bepaalde gedeelten van het productie*apparaat in de z.g. goede jaren, die tot een krach hebben geleid. Het is de onverantwoorde credietverstrekking die de crisis mede heeft te voorschijn geroepen. Het eerste middel dat aangewend kan worden om voor de volgende periode tot beheersing van het conjunctuurverschijnsel te komen is het beheersen van het crediet*apparaat. Wij weten dat in Nederland de invloeden van het geldkapitaal op de industrie geringer zijn dan in ons omringende landen. Dat is een groot verschil met België. Wij weten ook dat in deze crisis het overwicht van de banken op de industrie is voort* geschreden. Hieruit volgt, dat ook in ons land dezelfde richting valt

391