geschreven, kan ik wat dat betreft daarnaar verwijzen. Juist uit een oogpunt van het volvoeren van de taak die aan gemeenten en provin* cies bij de ordening is toegedacht in bepaalde takken, (het bouwschap, het vervoervraagstuk binnen de steden en de ordening in de distributie) is het nodig om deze gemeentelijke indeling zo te doen zijn, dat de taak volvoerd kan worden.

De ordening wordt dan ook in het Plan van de Arbeid niet gedacht als een streng centralistische. Integendeel! Wat zonder nadeel voor de gemeenschap door de bedrijfstak kan worden geregeld, moet door de bedrijfstak worden geregeld. Wat zonder schade binnen de bedrijfs* tak kan worden overgelaten aan de bedrijfsleider, aan boer of aan middenstander, moet aan deze worden overgelaten.

Elke regeling heeft zijn grenzen daar waar het nut van de verdere regeling wordt teniet gedaan door de schade door de geringere zelf* werkzaamheid van de betrokkenen. Het is hier de plaats om iets te zeggen over de vrijheid van den bedrijfsleider. Men spreekt gaarne in die kringen over de Captains of Industry. Wij achten deze uitdrukking gelukkig. Wij wensen een vergelijking te trekken met den kapitein van een schip. Deze is voor zijn bemanning en voor zijn schip verant* woording schuldig aan de Raad van de Scheepvaart. Hij is publiek verantwoordelijk. Wij vragen niets meer en niets minder dan dat ook de bedrijfsleider verantwoording zal moeten afleggen voor het aan hem toevertrouwde gedeelte van het maatschappelijk kapitaal. Daar komt bij, dat elke kapitein ter zee een opleiding heeft gehad en door bevoegde instanties bevoegd is gevonden om zijn functie uit te oefenen. Ook dit is een eis, die thans reeds wordt gesteld ten opzichte van de leiding van ondernemingen in bepaalde gevallen.

De liberalen zijn tegen de ordening. Zij hebben in hun bladen, in de Nw. Rott. Crt. en Handelsblad, de campagne reeds ingeleid.

De liberalen zijn tegen de ordening, dat zeg ik verkeerd. Zij zijn

tegen de maatschappelijke ordening. Overigens ? Gééf aan één van

de groot*liberale vrienden van Handelsblad of Nw. Rott. Crt. ons Nederlandse textielbedrijf vandaag in handen. Wat doet hij morgen? Ordenen. En overmorgen? Ordenen. En wie zal hem prijzen? Wie prijzen de ordening, die binnen een onderneming als die van Philips heerst? Handelsblad en Nw. Rott. Crt.

Ik herhaal: de liberalen zijn niet tegen de ordening. Zij prijzen de particuliere, maar verwerpen de maatschappelijke ordening.

De staatkundige zijde van de opbouw van de ordening der bedrijfs* takken behoef ik na de zitting van het Partijcongres van gisteren over de Nieuwe Organen niet te behandelen, noch de vraag van de onder* linge bevoegdheden, noch de kwestie van de algemene economische raad. Wat daar theoretisch is aangegeven zal in het Plan practisch toepassing moeten vinden.. Deze staatkundige organisatie zal in de verschillende hoofdstukken van het Plan haar eigen plaats krijgen.

De tot nu toe genoemde richtlijnen van het Plan, de crisispolitiek, de industrialisatie en de ordening, hadden alle betrekking op levens* zekerheid en levenspeil. Thans samengevat uit socialistisch oogpunt,

390