486

DE HOLLANDSCHE REVUE

expansiegeest. Deze vormden voornamelijk in de provinciesteden, ware propagandahaarden en de hoop der toekomst voor onzen kolonialen ondernemingsgeest. Deze verschillende pogingen vonden hunne belooning in het ongemeene succes der koloniale afdeeling op de wereldtentoonstelling van 1900. Maar na 1900 kan men eigenlijk pas spreken van groote koloniale moderniseering. De algemeene gouvernementen van Indo China, Westelijk Afrika en Midden Afrika worden ingesteld, Marokko komt de koloniale uitbreiding nog versterken na het tijdvak der moeizame in bezitneming volgde het zegenrijke tijdvak, het exploiteeren dezer uitgebreide domeinen. Diplomatieke conflicten doen zich evenwel voor, doch gelukkig worden de Engelsch-Fransche relaties verbeterd door een Entente cordiale, die het einde inluidde van de eeuwenoude koloniale rivaliteit. Er is echter ook een donkere wolk aan de politieke horizon waar te nemen, naderend onheil (1914), voorspel van den oorlog Casablanca—Agadir (1912). Vervolgens hebben we de fatale botsing in 1914, die echter op koloniaal gebied niets heeft geschaad, integendeel onverbreekbare banden tusschen Moederland en koloniën heeft gelegd, bezegeld door loyale heldhaftige opofferingsgezindheid der overzeesche bevolking. Voortaan vormt de natie een ondeelbaar blok van 80 millioen menschen wier gemeenschappelijke arbeid den algemeenen welstand doet stijgen. Deze band is in zijn verstrekkende economische beteekenis, in volle ontplooiing duidelijk aangetoond door de koloniale tentoonstelling te Marseille in 1922. Welk doel heeft het dan nog in 1931 opnieuw een koloniale tentoonstelling te houden? Eerstens is het noodig de koloniale ontwikkeling recht te doen wedervaren in hare jongste vorderingen, die niet slechts buitengewoon kunnen worden genoemd, doch bovendien in razend tempo evolueerden. Een periode van enkele jaren kan in een nieuw land wonderen verrichten, de toepassingen der moderne techniek verwezenlijken de stoutste verwachtingen en veranderen een primitieve natuurstaat verbluffend snel. Het is derhalve een nationaal belang, dat handel en industrie goede voorlichting krijgen, dat het moederland op de hoogte blijft der behoeften van de groeiende koloniale markt. Elders heeft de koloniale idee de jongelingschap aangetrokken en worden degelijke studiën gemaakt in speciale scholen; ook op dit punt hoopt de Tentoonstelling van 1931 van nut te kunnen zijn. Het koloniaal aanschouwelijk onderwijs heeft een der knapste meesters als professor, den schepper van Marokko, den onvermoeiden pionier der moderne koloniale beweging, maarschalk Lyautey. De ontwerper der koloniale tentoonstelling vat zijn plannen ruim en grootsch op. Hij heeft een

moeilijke taak uit te voeren, door de Parijzenaars ervan te overtuigen, dat Vincennes een bij uitstek geschikt kader biedt voor een koloniale wereldmanifestatie, doch hrj zal daarin wel slagen, men bedenke dat hij Casablanca tot een moderne geoutilleerde haven heeft herschapen, een plan dat algemeen voor onuitvoerbaar werd gehouden. De Parijzenaars zullen zich wel verzoenen met dit plan en al is de tentoonstelling nu juist geen Parijsche, alles wordt toch over en langs Parijs geregeld. Is verder Vincennes als voorstad iets anders dan een voortzetting der metropole? Straks zal men naar Vincennes gaan, langs nieuw aangelegde verbindingswegen, dank zij de jeugdige energie van den grijzen maarschalk, een ondergrondsche trein zal aansluiten op het Parijsche ondergrondsche net van de Metro, die bezoekers in onophoudelijke stroomen van het centrum der hoofdstad naar het tentoonstellingsterrein zullen voeren, visa versa. Het Oosten van Parijs zal dus een metamorphose ondergaan die, en wat verkeerswegen en metro aangaat van blijvenden aard zal zijn. Wat zal nu de tentoonstelling van 1931 ons bieden? Een algemeen aanschouwelijk overzicht, waarin ook een plaats is ingeruimd voor de koloniale geschiedenis, dus het verleden aanschouwelijk voorgesteld, daarna is natuurlijk een plaats bestemd voor het heden, de bereikte resultaten in haar volle ontplooiing, in het huidige stadium, verder is met vooruitzienden blik ook aan de toekomst gedacht, aan grafische voorstellingen, aan nieuwe verkeerswegen, havens, diverse ontwerpen van hygiënische en andere sociale ontwerpen ter verbetering der koloniale samenleving. In het permanente paleis nabij den hoofdingang gelegen, zal een schitterende verzameling worden ondergebracht, die een getrouw beeld zal geven van de glorieuze en moeilijke étappen der koloniale geschiedenis en de herinnering verlevendigen zal aan de snelle overzeesche expansie. Een comité is gevormd, waarvan de heer Gabriel Hanotaux president is, om gegevens, documenten en souvenirs bijeen te brengen en te groepeeren. Dit algemeen aanschouwelijk overzicht zal een in beeld gebracht visioen geven van de tegenwoordige beteekenis van koloniale bezittingen. Men zal er de groote koloniale problemen kunnen volgen naar officieele gegevens, betreffende onderwijs, gezondheidsverzorging, inboorlingenaangelegenheden, militaire en burgerlijke rechten en verplichtingen. Een ander aanschouwelijk overzicht zal gewijd zijn aan urbanisme, verkeerswegen, kanaal en havenwerken, doch ook zullen inlandsche kunstnijverheid, landbouw en bizondere cultures niet worden vergeten. Een aanzienlijk aantal paleizen zal een waardig onderdak bieden aan de verzameling, en van moederland en koloniën. De bezoeker zal tevens

RUIM 40.000 GEZINNEN s

IN DEN HAAG EN OMSTREKEN

ETEN HUS' BROOD

waarom zoudt u het ook niet doen?

geeft u nog heden op als klant! hoofdkantoor

JACOB CATSSTRAAT 1 82

geven S^^roc™0^™— DEN HAAG TELEFOON 11940'