546

II. DE BOSCHNEGEES.

In een aarden pot brandt ze uitmuntend. Ook kan ze gekneed worden en tot flambouw gevormd. De geur, dien ze bij 't branden afgeeft, dient tot luchtzuivering van kamers die lang zijn gesloten geweest. De dikke rook echter, die er van komt, doet alles zwart worden wat hij bewalmt.

Onder de gommen dezer boomen verdient vooral de hyawa-gom. vermelding.

De Locus, Hymenaeca Courbaril L., bij de Arrowakken bekend onder den naam van kawhdnalie, levert behalve rood en wit meubelhout van uitmuntende kwaliteit, de bekende simiri- of animé-gom, welke — zoo zeggen deskundigen — de Gomcopal evenaart. Van dezen boom wordt behalve het hout en het melksap ook nog de bast en de vrucht benuttigd, ja zelfs de schaal dier vrucht, die in den vorm van doosjes, enz. onder de rubriek //kramerijen" in den handel zou kunnen komen.

De stam van den locus werpt in menigte klonters uit van zuivere, amberkleurige , doorschijnende en harde gom , die zich op de gewone wijze niet laat ontbinden en wegens haren goeden geur bij het branden bepaaldelijk tot wierook zou kunnen dienen. Niet onmogelijk dat de locus nog een nieuw veld voor industrie opent.

Willem Piso l), Amsterdamsch medicus uit de 17de eeuw, verhaalt ons in zijn //Historia naturalis Brasiliae//, Lugd. Bat. — Amst. 1648, Lib. IV, cap. 8, wonderbare dingen over deze gom en den Ietaiba, welke de Braziliaansche naam van den locus of courbari is. Na kennisneming daarvan behoeven we ons in Suriname waarlijk niet te schamen, dat we te ver zouden gaan in het toekennen van heelkracht aan onze kruiden en gewassen. De Brazilianen staken ons sinds voorlang reeds in dit opzicht de loef af. Wellicht dat geneesheeren en andere geleerde mannen, die over de kruiderijen van vroeger den schouder ophalen, het niet onaardig vinden aan hunne betere opvattingen, die van voor-twee-eeuwen te kunnen toetsen. Bij Piso heet het toch: dat de rook welken de locus-gom bij het verbranden afgeeft onfeilbaar is tegen hoofdpijn en rheumatisme, — dat zij gekneed zijnde , uitmuntend werkt tegen zenuwpijn , — dat de geplette locus-bladeren, opgelegd, de wormen doen sterven, waar zich die ook genesteld hebben, — dat eindelijk de binnenste bast van den boom, afgeschrapt en met water genuttigd, zeer zuiverend is en de gassen uiteendrijft.

Willem Piso vergezelde den graaf Johan van Nassau naar Brazilië in 1637. Men dankt hem de meerdere aanwending der Ipeeacudnha.