II. DE BOSCHNEGEKS.

541

vastgebonden, leveren een dak dat 8 a 10 jaar duren kan. Daken van mindere waarde levert de boschbanaan. Voor palen echter en balken bezigden onze negers meestal hout van zwaarder soort, dat langer van duur is en dat ze toch voor 't grijpen hadden. De muren of beschuttingen, gemaakt uit tot latten gekloofde palmen en naast elkaar gezet bij wijze van duigen, waren vroeger van algemeen gebruik, niet alleen in het bosch , maar ook op de plantages en tot in de steden zelfs , en dat de geheele West-Indiën door. Magazijn, hospitalen, kerken enz. hadden zulk beschotwerk.

Onze negers behoefden geen spijkers aan hun houten huizen: pennen voldeden uitmuntend, en nog meer in gebruik waren de overal te vinden lianen.

De negers noemen zeer vele van zulke tetei-aooiteu, b. v. kctm,ina-tetei, lasJcita-tetei, waho-tetei. Het laatste is geen liane, maar de bast van den ma/w-boom; '). hij is zoo sterk dat geen os er doorheen trekt en daarenboven is hij veel verspreid.

Onze negers behoefden dus geen spijkers; doch hadden zij spijkers verkozen, ze zouden die zeiven gemaakt hebben. Het ijzer, daartoe noodig, boden hun de houwers, bijlen en andere ijzeren werktuigen die geregeld op de plantages verstrekt werden en die zij hadden medegenomen. He kunst om het ijzer te bewerken was het eigendom van drie hunner, Afrikanen van geboorte, en die deze kunst uit hun vaderland hadden overgebracht; van stukken oud ijzer maakten zij messen , zelfs scheermessen en lancetten. Hoe men te werk ging om deze voorwerpen te stalen? Men maakte een bad van asch van hertevel met zout — het laatste in grooter kwantiteit dan het eerste — in water opgelost. Daar werd het voorwerp, eerst gloeiend gemaakt, eenige malen achter elkaar ingedompeld en verkreeg alzoo de grootste hardheid.

Tondel heeft Suriname in overvloed. Het groeit wel niet aan de boomen 2) maar wordt toch ■— in den vorm van vogelnestjes, die door mieren vervaardigd zijn, — aan sommige boomen gevonden.

Vuursteenen heeft men ook in overvloed in de Bovenlanden en waar ze ontbreken , daar bedient men zich van harde potscherven. Maar het vuurslag, voldoende gestaald tot het bekende doel,

l) Wij hebben dezen boom onder vier verschillende benamingen gevonden: Thespesia populnea Corr., — Hibiscus elatus Sw., — Paritum elatumDon,— Stercnlia ivira Swartz.

s) Een sierstruik, obé geheeten, en oneigenlijk sagopalm, levert nochtans aan haar uitwassen een surrogaat-tondel.