— 290 —

nemen. Zijn opvolger was de heer Rémusat, de persoonlijke vriend van Thiers. Van dat oogenblik trok Jules Favre zich meer en meer uit de staatkundige wereld terug. Nog eens trad hij als spreker in de Nationale Vergadering op, namelijk 21 Juli 1873, toen hij den hertog de Broglie interpelleerde over de vraag of de Regeering, die alle Republikeinen uit hun ambten ontsloeg, monarchistisch was, en tot welke der drie monarchiën zij behoorde. De definitieve vestiging der Republiek in 1875 bracht Jules Favre in den Senaat; gehoord heeft men sinds dien tijd niets meer van hem. De onthullingen over zijn huiselijk leven, die niet juist zeer eervol zijn, hebben tot deze teruggetrokken houding wellicht het meeste bijgedragen.

Jules Favre was niet alleen een groot redenaar, maar ook een uitstekend schrijver. Hij heeft zijn staatkundige redevoeringen en pleidooien uitgegeven, vele brochuren geschreven, een weekblad opgericht, een bundel gedichten en een drama openbaar gemaakt. Na den oorlog schreef hij „Rome en de fransche Republiek," voorts in drie deelen de „Geschiedenis van de nationale verdediging" en eindelijk in 1873 zijn voordrachten en letterkundige redevoeringen. De Académie Frangaise stelde zijn literarische verdiensten op prijs, door hem 2 Mei 1867 in de plaats van Victor Cousin tot haar lid te kiezen. Zijn dood veroorzaakt geen leemte in het fransche staatkundige leven. Hij heeft zijn vaderland en de vrijheid onverdroten gediend, naar zijne beste krachten en bekwaamheden.

Verax.