- i8s -

zij, bijeen te brengen. Misschien zouden enkelen daarin een onoverkomelijk bezwaar zien om den roman ter hand te nemen — doch slechts weinig heeren der schepping zullen voor zooveel preutschheid durven uitkomen.

Voor dameslectuur is geschiktere te vinden. Maar men verlieze niet uit het oog dat naast de schaduwzijde der maatschappij eene vertroostende lichtzijde staat, die door die donkere tinten juist op het voordeeligst en troostendst kan uitkomen, en dat heeft de schrijver niet vergeten. Er komen in dit werk (vier deelen) karakters voor die ons hart stelen en die dubbel in staat zijn ons te verzoenen met het walgelijke en misdadige wat in een eerlijke schildering der maatschappij die dienen moest om de grootste wonde van haar samenstel aan te toonen — de sociale ellende — niet ontbreken mocht. Ook waar de schrijver door sophismen zijn personen van onaangenaam karakter hun hartstocht laat verdedigen, beschikt hij over een vollen rijkdom van denkbeelden. Ik kan niet nalaten daarvan een voorbeeld aan te halen. Den woekeraar Meijerhoff1 legt hij, terwijl deze 's nachts zijn schatten natelt, de volgende woorden in den mond:

„„Hier vind ik nu mijn vreugde in,"" fluisterde hij en drukte een der goudstukken teeder en eerbiedig tegelijk aan de lippen, mijne kalme, reine vreugde. Als ik wilde kon ik met dit goud alle geluk en genot koopen, waar de dwazen in zwelgen, om na die korte genieting weer te moeten ontberen , als zij het toovermiddel hebben verloren, om de poort der genieting te openen, of de kracht om te kunnen genieten verdwenen is. Is de dorstige, die den vollen beker voor zich heeft staan, niet gelukkiger, dan hij, die hem haastig ledigt, om spoedig weer nieuwen dorst te krijgen, die misschien niet meer te bevredigen is? Ik smaak al het genot, dat hun ten deel valt, omdat ik slechts één woord behoef te

i Deze woekeraar die zich later bekeert door den weldadigen invloed eener liefderijke jonge dame die hem tijdens eene zware ziekte met opofferende liefde verpleegt, heeft naar men bespeurt tot die bekeering deugdelijker redenen dan zijn geestverwant Warenar.