206

DE VEREENIGDE TIJDSCHRIFTEN

dan heel vluchtig, vóór en na den triomf.

Zijn weg naar boven is lang geweest, maar, voor 't oog althans, niet moeilijk. Hij was de kleinzoon van een in 't Louvrepaleis wonend artistiek werkman met den titel koninklijk zwaardveger, en de zoon van een bekend schilder en een goede pianiste, die zelf hem klavier leerde spelen ; zijn roeping zal hem geen strijd met zijn ouders hebben gekost, en, al toonde hij veel aanleg voor Latijn en Grieksch, het stond vast dat hij kunstenaar mocht worden, toen de muzikale rector van 't lyceum hem wegens zijn schriften vol notengekrabbel in 't vrije kwartier of een langere rustpoos een lied had laten maken bij den tekst uit Joseph: A peine au sortir de 1'enfance. Hij kwam op 't conservatorium onder Halévy, Paër en Lesueur. Een grooten indruk ontving hij van Berlioz' Roméo et Juliette. Zijn voorrede bij diens in 1882 verschenen Lettres intimes, de correspondentie met Humbert Ferrand, vertelt daarover:

Berlioz a été 1'une des plus profondes émotions de ma jeunesse. II avait quinze ans de plus que moi; il était donc agé de trente-quatre ans a 1'époque oü moi, gamin de dix-neuf ans, j.étudiais la composition au Conservatoire, sous les conseils d'Halévy. Je me souviens de 1'impression que produisirent alors sur moi la personne de Berlioz et ses oeuvres, dont il faisait souvent des répétitions dans la salie des concerts du Conservatoire. A peine mon maïtre Halévy avait-il corrigé ma lecon, vite je quittais la classe pour aller me blottir dans un coin de la salie de concert, et la, je m'enivrais de cette musique étrange, passionnée, convulsive, qui me dévoilait des horizons si nouveaux et si colorés. Un jour, entre autres, j'avais assisté a une répétition de la symphonie Roméo et Juliette, alors inédite et que Berlioz allait faire exécuter, peu de jours après, pour la prémière fois. Je fus tellement frappé par 1'ampleur du grand finale

de la „Reconciliation des Montaigus et des Capulets", que je sortis en emportant tout entière dans ma mémoire la superbe phrase du frère Laurent: „Jurez tous par 1'auguste symbole!"

A quelques jours de la, j'allai voir Berlioz, et me mettrant au piano, je lui fis entendre ladite phrase entière.

II ouvrit de grands yeux et, me regardant fixement:

— Oü diable avez-vous pris cela? dit-il.

— A 1'une de vos répétitions, lui répondis-je.

II n'en pouvait croire ses oreilles.

Maar. . . de „Symphonie dramatique" is 24 November 1839 voor het eerst uitgevoerd en de repetities hebben twee maanden geduurd, en Gounod had in 't zelfde jaar zijn 21ste (misschien 22ste, den datum weet ik niet precies) den Prix de Rome gewonnen, met de cantate Fernand en was dus geen leerling van het conservatorium meer.

Te Rome studeerde hij Palestrynsche muziek, maar ook Duitsche leerde hij daar kennen, en wel door Fanny Hensel—Mendelssohn, die met haar man een poos gast was in de Villa Medicis, de kazerne der prijsbezitters om met Berlioz te spreken. In verrukking over haar en haar spel kuste hij haar handen en zwoer dat die kunst een ontploffende bom was en Beethoven un polisson, waarop zijn vrienden 't geraden achtten hem naar bed te brengen, zooals Van Milligen leuk citeert in zijn wat onsamenhangend maar onderhoudend en niet enkel anecdotenrijk levensverhaal, een deeltje der verzameling Mannen en Vrouwen van beteekenis, jaargang 1895. Later, in Duitschland reizend, zocht hij Felix Mendelssohn te Leipzig op en speelde hem iets van zijn werk voor. Het compliment heeft hij met welbehagen verteld: „is dat van u ? Cherubini zou 't u niet verbeterd hebben." Dat was misschien een gezegde van verrassing, misschien een diplomatieke lof