93

De enkele successen van deze oppositie hebben echter de ontwikkeling in Amerika niet noemenswaard beïnvloed.

Algemeen bestaat het gebruik om de stemmen der (meerderheid van de) groote aandeelhouders te „binden" Dit wordt bereikt door de z.g. Voting Trust Agreements,24) die zich, evenals de oligarchische clausule in Nederland, ontwikkeld hebben krachtens gewoonterecht, en die, sedert 1901, in de meest-geavanceerde Amerikaansche staten, als New York, New Jersey, Delaware en Ohio achtereenvolgens door de wet erkend en aan beperkende voorschriften onderworpen zijn."'"') De strekking der Voting Trust Agreements is: de continuïteit van het beheer te waarborgen door herkiezing van het bestuur. In Nederland vindt men een soortgelijke figuur in de concentraties van gemeenschappelijk (of nationaal) aandeeleribezit, binnen het kader van bepaalde N.V.'s.

UIT DE PERS.

Het Herleidingsstelsel van Prof. Dr. W. C. Mees R.Azn.

De Vereeniging voor de Bedrijfs-economie bevat in het Maartnummer van hare Mededeelingen een critiek op het Herleidingsstelsel van Prof. Dr. W. C. Mees R.A.zn., dat hoewel de goede zijden in het stelsel van Prof. Mees waardeerend, toch ook op de zwakke zijden daarvan de aandacht vestigt.

Dit stelsel is in onze kringen niet onbekend. Prof. Mees heeft zich tot taak gesteld het publiek voor te houden de onbillijkheid van het gulden-is-gulden-stelsel, daar de waarde van den gulden niet stabiel is, maar integendeel als elke andere valuta in de huidige maatschappij een sterk wisselende koopkracht heeft.

Nu zullen er wel weinigen zijn die het onrechtvaardige van dat gulden-is-gulden-stelsel niet onderschrijven, doch ter zake van de opheffing van dat kwaad gaan de meeningen verdeeld.

Prof. Mees ziet de oplossing in een herleidingsstelsel, waarbij alle schulden, lasten, loonen, huren, pachten, verplichtingen en de nominale waarde van de kapitalen der bedrijven aan de hand van indexcijfers steeds in evenredigheid worden verhoogd en verlaagd. Volgens den hooggeleerden schrijver zouden daardoor depressies en werkloosheid tot het verleden behooren.

Nu kan niet worden ontkend dat de conjunctuurgevoeligheid door deze maatregelen geweldig zou afnemen en in ons artikel „Stabilisatie" hebben wij juist die verscherpte conjunctuurgevoeligheid door verstarring van sommige factoren als een critiek punt van de huidige maatschappij aangewezen. Bij het herleidingsstelsel van Prof. Mees zou bovendien de gedwongen besparing veel minder kans krijgen, de inflatiemogelijkheid dus sterk worden begrensd. De prikkel tot voortgezette inflatie zal afnemen.

Het stelsel van Prof. Mees beoogt niet het verkrijgen van waardevast geld, doch slechts het aanbrengen van

of America, New Yonk Times, 21. 5. 1926, gedeeltelijk overgedrukt bij Tk. Conyngton, 'Procedure, blz. 399.

24) Vgl. hiervoor Sehmey: Voting Trusts, Zeitsehrift Eüï das Gesamte Handelsrecht, deel 97, hlz. 249 e.v.

25) New York Stock Corporation Law, Sec. 50, herzien door Laws 1925 ch. 120. New Jersey Oompiled Statutes 1910, Sec. 17, herzien door Laws 1923, eh. 787, Laws 1925, ch. 120. Delaware: Bevised Code, ch. 65, sec. 18, herzien door Laws 1925, ch. 112, sec. 6. Ohio, General Corporation Act, Laws 1927 p. 9, sec. 34 = Page and Adam's 'General Code 1926, sec. 8623, 34.

de door waardeonvastheid van het geld geboden correcties. De disproportioneele ontwikkeling van het bedrijfsleven, de verstarring der productiefactoren door de techniek, worden er niet door opgeheven, met alle nadeden daaraan verbonden. Waardevast geld wordt dus niet verkregen, maar dan kleven ook nog bezwaren aan het geldwezen, die door het herleidingsstelsel niet worden opgevangen. Wie geeft Prof. Mees de garantie dat bij deflatie, dus inkrimpende circulatie, ook de prijzen van beschermde bedrijven of van producten met een weinig elastische vraagcurve zich daarbij zullen aanpassen, is dat niet het geval, dan trekken die producten een te groot deel van den geldstroom aan, tot nadeel van de overige bedrijven. Dan wordt de crisis niet opgeheven, terwijl de maatschappij evenmin van de geesel der werkloosheid wordt verlost. Prof. Mees zal o.i. verder dienen te gaan en ook prijszetting moeten propageeren. Er zullen maatregelen dienen te worden getroffen opdat de prijspolitiek van producenten de gemeenschap niet benadeelt. Opdat het prijspeil, de winstmarge van sommige producten niet leidt tot ongewenschte uitbreiding of structuurwijziging van het productieapparaat. Eerst dan zal hausse en baisse kunnen worden voorkomen en men een correctie kunnen ontberen, omdat de proportionaliteit van het econ. leven eerst waardevast geld waarborgt.

Maar indien Prof. Mees zoo ver zou gaan om ook prijszetting te propageeren, zou er dan niet veel voor te zeggen zijn om de laatste sprong ook maar te doen en een dergelijke maatschappelijke en econ. structuur te propageeren, waardoor eerst waardevast geld kan worden verkregen.

Het herleidingsstelsel van Prof. Mees heeft vele goede kanten en zeker in dezen tijd van ernstige deflatie, waarvoor het een alternatief is. Doch een middel tegen alle kwalen is het geenszins en wij achten het niet ongevaarlijk als Prof. Mees zegt dat bij invoering „depressies en werkloosheid tot het verleden zouden behooren".

Ten slotte laat Prof. Mees het „compensatievraagstuk" volkomen onaangeroerd. De invloed van de techniek op werkgelegenheid en op het al of niet samenvallen van productie en consumptie vonden wij nog niet in de beschouwingen van Prof. Mees opgenomen.

Het „herleidingsstelsel" van Prof. Mees verdient de volle belangstelling en wij zullen gaarne onze kolommen open stellen voor verdere toelcihting. Wij meenden evenwel niet te moeten nalaten op eenige leemten en open vragen te wijzen.

ONTVANGEN BOEKEN.

Dr. E. M. Cahn. Het accreditief. H. .1. Paris. Amsterdam. 1935.

NIEUW OPGERICHTE N. V.

1 'Mei 1935, No. 84.

998. Vleeshouweri.i M. van der Lee, Botterdam. Dir.: M. van dei- Lee. 5000. 2000 (waarvan 1100 inbr. en 900 cont.). 100 At.

2 Mei 1935, No. 85.

1000. iNienhuys & Hesterman, Amsterdam. Makelaars in Tabak. Dir.: H. G. Abeleven en M. G. .Hesterman en' tot Adj.üir.: L. Hesterman. 50.000. 30.000. 1000 An. — 1004. N.V. voorn. De Coöperatieve Handelsdrukkerij, Leeuwarden. Dir.: F. Bommerts. 50.000. 37.500. 500 An. — 1005. Doctoral, Arnlhem. Handel in medische bandages ert Instrumenten. Dir.: Ohr. B. Bijsmus. 10.000. 3000. 500 At. — 1011. Sigarenmagazijnen en Tabakst'a-