1.08

UIT DE PEES.

verklaren, te meer aangezien weinige jaren geleden de tegenwoordige monitor „Reinier Claeszen" met een diepgang van 45 dM. voor dezelfde bestemming werd ontworpen, en dit schip nog steeds voor die bestemming aangewezen bleef.

Hoezeer de eisch van een zoo geringen diepgang op het geheele project van het schip heeft gedrukt, blijkt al dadelijk daaruit, dat bij eene water verplaatsing van 1500 ton slechts in een vermogen van 700 paardenkracht kon worden voorzien, waardoor de proeftochtsnelheid niet meer dan 9.5 mijl zal kunnen bedragen. Tengevolge van dit alles zal het type de geringe zeewaardigheid en het dikwijls gebrekkig manoeuvreeren met de oudere monitors gemeen hebben. h Bij de krachtige bewapening treft het ontbreken van een gordelpantser als bedenkelijk voor een schip, dat zich bij het vervullen zijner taak geenszins altijd op grooten afstand van den vijand zal kunnen houden.

Wordt ook hier aan het beginsel vastgehouden, den diepgang zóó groot te nemen, als met het bevaren der te verdedigen vaarwaters te rijmen is, dan kan een type van kustverdediger van 42 a 44 dM. diepgang, bij 2400 ton waterverplaatsing, worden verkregen, waaraan gemakkelijk eene proeftochtsnelheid van 13 mijl ware te geven. Deze snelheid en de meerdere zeewaardigheid zouden onder sommige omstandigheden medewerking aan het optreden buiten de zeegaten mogelijk maken; iets, waaraan o. i. te meer waarde moet worden gehecht, omdat de zoo nabijgelegen Scheldemonding licht tot een snel optreden onzer zeemacht in het belang der neutraliteit kan nopen.

Twee vaartuigen, als hier bedoeld, kunnen vermoedelijk binnen het bedrag, in het plan van organisatie voor de 3 monitors, type A, geraamd, worden aangeschaft; en schijnen voor de defensie van meer waarde dan laatstgenoemde.

Naar aanleiding der ontworpen verbetering van den waterweg van Dordrecht naar zee, welke door den minister van marine, bij de Mem. v. Toel. bij het wetsontwerp tot verhooging van hoofdstuk VI der staatsbegrooting voor 1898, in verband werd gebracht met de eischen der defensie ter zoe, kunnen wij niet nalaten hier te herinneren, dat een vaarwater als het Hellegat, waarop het ten deze voornamelijk aankomt, zoodanig gelegen, dat de schepen bij het passeeren den vasten wal tot geringen afstand moeten naderen, met grootere zekerheid bij minder kosten kan worden verdedigd door versperringen en vaste versterkingen dan door drijvend materieel. Hieruit volgt, dat, maakt de uitvoering der ontworpen werken van het Hellegat een vaarwater, voor oorlogsschepen van aanzienlijk charter bevaarbaar, dit van geen invloed behoort te zijn'op de samenstelling der defensievloot, hoewel het materieel der zeemacht, voorzoover beschikbaar, bij de verdediging der doorvaart niet onbelangrijke diensten zal kunnen bewijzen.

1) Zie ook het artikel «Pantserschip of monitor" in het Marineblad 12e Jaargang 1897— 98 4e aflevering.