de oorlog ter zee en zijne lessen door captain mahan.

81

zijn tegen ernstige verbreking alle beschikbare gepantserde schepen vereischte — gelijk het geval was — zoo volgt daaruit logisch en onomstootelijk dat deze schepen te wagen aan den aanval op forten verkrachting van het beginsel is, tenzij bijzondere redenen aangevoerd kunnen worden van voldoende gewicht om zulk eene handeling terug te brengen tot eene juiste toepassing van het beginsel. Het is noodig hier wèl te onderscheiden. Gezonde beginselen in de oorlogvoering zijn even nuttig en noodig als in de zedeleer. Eenmaal vastgesteld is in ieder geval de waarschijnlijkheid aan hun kant, en geen beginsel staat vaster dan dat van concentratie. Maar evenals in de zedeleer is in den oorlog de toepassing van beginselen, de zekerheid van hun recht daarop, niet altijd duidelijk. Was dit immer het geval, dan zoude oorlogvoeren een exacte wetenschap zijn; en dit is het niet, het is eene kunst, en een kunst waarin wezenlijke kunstenaars even zeldzaam zijn als in de schilder- en beeldhouwkunst. Het is mogelijk dat een bombardement van de versterkingen van Havana of eenige andere plaats doelmatig ware geweest om aan den schrijver onbekende redenen; maar het is zijne duidelijke en besliste meening dat als dientengevolge een der gepantserde schepen ook maar eenigszins gevaar had geloopen ernstige averij te maken, het onherroepelijke veroordeeling verdiende (tenzij het er toe leidde aan des vijands vloot te geraken) omdat het 't volhouden van de blokkade in de waagschaal stelde, het door ons gekozen object, waartoe al onze krachten moesten worden vereenigd. Daar is concentratie op één doel, zoowel als concentratie op ééne plaats; en eene excentrieke handeling in elk dezer is in strijd met gezonde militaire beginselen.

Over de quaestie van de gepantserde divisie onder admiraal Sampson in de onmiddellijke nabijheid van Havana te houden ten einde de blokkade der lichtere schepen te steunen kan verschil van meening verwacht worden. Cervera's bestemming was naar men aannam — en zooals bleek te recht — de WestIndiën. Waar hij zoude aankomen moest door redeneering gevonden worden, evenals trouwens zijn geheele plan in 't algemeen. Eene natuurlijke gissing was dat hij eerst naar Portorico zoude gaan om redenen in een vorig artikel ontwikkeld. Maar als hij genoeg kolen over had was het zeer goed mogelijk dat hij dadelijk door zou gaan tot zijn einddoel, indien dat een der havens op Cuba was, aldus vermijdende zijn tegenwoordigheid te verraden, tot hij zijn einddoel onder de knie had. Dat hij de kust der Vereenigde Staten konde bereiken zonder eerst een kolenstation aan te doen, vanwaar hij gerapporteerd zoude worden, was van huis uit zeer onwaarschijnlijk; en het was inderdaad billijk te veronderstellen dat, als hij naar Havana bestemd was, de toestand van zijn kolenruimen hem zou dwingen een vrij korten weg te kiezen en binnen eclaireursafstand van de Windwardpassage tusschen Cuba en Haïti te passeeren. Hoe ook, er werd besloten dat een eskader onder bevel van admiraal

M. '99-1900.

6