db oorlog ter zee en zijne lessen door captain mahan.

73

„eigenschappen, zoowel tactisch als strategisch — om kort te „gaan, door middel van een „fleet in being"."

Het is waar dat in deze schatting de genoemde schrijver de „Carlos V" begreep, een nieuwen en machtigen gepantserden kruiser, zoomede een aantal beschermde kruisers en torpedovaartuigen van verschillende soort, allen in het bezit van een snelheid welke die van de vechtschepen, die de kracht der Amerikaansche eskaders uitmaakten, verre overtrof. Zulk een vloot, homogeen l) ten aanzien van de bijzondere eigenschap waarin de macht van een „fleet in being" ligt, welker beteekenis schuilt in haar beenen en haar moreel effect, in haar vermogen eene vervolging te ontwijken en de vrees van den vijand te prikkelen, moet in staat zijn tot snelle onafgebroken beweging; en zulk een vloot bezat Spanje feitelijk toen de oorlog uitbrak — alleen, zij was niet gereed. „Deze prachtige vloot," hernam onze Italiaansche criticus, misschien den vrijen teugel gevende aan zuidelijke fantasie, maar niet geheel zonder reden, „zoude in staat zijn aan den „vijand het karakter voor te schrijven dat het geschil moest aanne„men, zoowel in strategischen als factischen zin, en konde daarbij „de beste en grootste voordeelen trekken van de oogenblikkelijke „verhouding, met een groote waarschijnlijkheid van gedeeltelijke „resultaten, berekend op het herstel van het evenwicht tusschen „de twee oorlogvoerende vloten; of zelfs van een succes zoo „beslissend dat er, indien het dadelijk na de oorlogsverklaring „behaald werd, de mogelijkheid van een Spaansch overwicht in „opgesloten zoude liggen." De ondergetoekende wacht er zich voor aangezien te worden als ten volle dat uitgebreide programma te aanvaarden voor een vloot, welke klaarblijkelijk inferieur in gevechtswaarde is; maar de algemeene onderstelling van den genoemden schrijver duidt de richting aan der pogingen, die alleen hoop op succes aanboden, en welke derhalve door clo Spaansche autoriteiten vastberaden gevolgd had moeten worden.

Aangezien de Spaansche zeemacht — welke ook hare gebreken in organisatie en oefening mogen zijn — geen gebrek heeft aan nadenkende en ontwikkelde officieren, is het waarschijnlijk dat de zending van Cervera met slechts vier schepen, in plaats van ten minste de vijf gepantserde kruisers, geheel berekend op een gezamenlijk optreden, welke hij had kunnen hebben, nog daargelaten de belangrijke hulpkrachten welke beschikbaarwaren, was te wijten aan ondeskundigen, populairen en politieken drang van dezelfde soort als in ons land trachtte onze vloot over onze havens te doen verdeelen. Dat het Spaansche gouvernement aldus aangedreven en geprikkeld werd in het critieke

1) De heer Fransen van de Putte sprak in de Eerste Kamer der S.-G. bij de beraadslaging over de Marinebegrooting voor 1897 — zie «Marineblad" 1896—'97 blz. 877 — van homogene eskaders en voegde daar eenigszins spotachtig bij: »zoo wordt dat heden bij Marine genoemd" — regel 13 v.b. — Mahan's woordenkeus hier en elders brengt «Marine" in goed gezelschap.