156

DE LICHAMELIJI IN RUSLAND

Als eenzaam Toerist door de Sovjet-Unie

LE OPVOEDING

w.o. „.£>£ CORINTHIAN"

Eerlijk wil ik erkennen, dat het in den grond van de zaak een zekere zwerflust, een neiging tot het avontuur was, die mij er toe bracht een reis op m'n eentje door een deel van het groote Russische rijk te gaan maken. Het is iets, dat ons Hollanders in het bloed schijnt te zitten, dat zwerven op goed avontuur, want de eenige, ook alleenreizende toerist, dien ik op mijn reis in de Sovjet-Unie ontmoette, was natuurlijk alweer een Hollander.

Zooals bekend, is het reizen in Rusland momenteel praktisch alleen mogelijk, indien men gebruik maakt van de Staatsreisorganisatie „Intourist". Deze verschaft reisbiljetten en, wat meer zegt, plaatsbiljetten in Russische treinen, logies, voedsel, inlichtingen en gidsen. Wil men het zonder „Intourist" stellen, dan moet men maar zien hoe een plaatsbiljet te veroveren aan loketten, waar een rij zonder einde de beurt afwacht.

De alleen-reizende tourist is in de Sovjet-Unie een zeldzaam verschijnsel. Alles is in dit land op het collectieve ingesteld, zoodat men haast nooit anders ontmoet dan reizigers, die als lid van een groep eenige kennis trachten op te doen van toestanden en menschen. Nu is de organisatie van het reisbureau „Intourist" er een, die werkt op de manier van het reisbureau van Cook of dat van de Nederl. Reisvereeniging. De reizen, die het in elkaar zet, zijn standaard-reizen en er op berekend om de touristen in contact te brengen met het meest typische, en het meest moderne in de U.S.S.R. Het verhaal, dat men in Rusland slechts „Potemkindorpen" ziet, is voor een groot deel het gevolg van het deelnemen aan groepsreizen, waarvan het menu door „Intourist" is opgemaakt. Hiermede wil ik niet zeggen, dat het voor den privéreiziger gemakkelijk is, om juist met die aangelegenheden kennis te maken, die zijn bijzondere interesse hebben.

Uit den aard der zaak heeft echter een dusdanig iemand den meesten kans om wat dieper in omstandigheden door te dringen en hij heeft het groote voordeel zijn reisplannen

naar willekeur te kunnen wijzigen.

Het concrete doel van mijn reis door de U.S.S.R. in Augustus 1932 was een indruk te krijgen van de plaats, die de lichamelijke opvoeding in dat land inneemt, van de daar gevolgde werkmethoden en van den omvang van de lichamelijke opvoeding.

Zonder eenige moeite werd het verlof om Rusland te betreden, verkregen. Op mijn verzoek aan de „Woks", d.i. het bureau voor de cultureele verbindingen met het buitenland, om hulp en bijstand bij mijn studie over de lichamelijke opvoeding, ontving ik een welwillend gestelde toezegging.

Ik kan niet anders beweren, dan dat de mij gedane toezegging op de meest loyale wijze is nagekomen. Het begon reeds aan het grensstation Negoreloie. Daar bleek mij, dat, tengevolge van een fout in mijn visum, een zeer groot deel van den tijd van verblijf, die maximaal 30 dagen bedraagt, was verstreken. Binnen een kwartier prijkte echter in mijn pas een nieuw visum voor 30 dagen, zonder dat daarvoor iets in rekening werd gebracht.

Op het verdere van mijn reis heb ik kunnen vaststellen, dat de toegezegde medewerking meer was dan een kwestie van woorden. Bij het trachten te vergaren van indrukken en gegevens met betrekking tot de lichamelijke opvoeding verkreeg ik niet alleen steun van de Woks, doch ook van de „Narkompros", d.i. het bureau voor onderwijs-aangelegenheden en van den Hoogen Raad voor de Lichamelijke Opvoeding. De voorzitter van dien Raad was zelfs zoo vriendelijk mij eenige uren van zijn zeer bezetten tijd te geven voor een interview en mij in zijn auto naar een paar inrichtingen te brengen, die van beteekenis waren voor de lichamelijke opvoeding. Ook dank ik aan hem een aantal oorspronkelijke, in 1931 en in 1932 uitgegeven Russische werken over diverse sporten en een program voor de algemeene oefening der jeugd, met daarin vervat de eischen voor een vaardigheidsdiploma, dat in Rusland hoog wordt aangeslagen.

Eén der voorwaarden om zuivere indrukken te verkrijgen van hetgeen in Rusland omgaat, is, dat men zooveel doenlijk objectief is ingesteld t.a.v. alles, wat men waarneemt, dat men tracht te zien, te vergelijken en te ver-

TEGENWOORDIG MOET ONZE FOTOGRAAF OM BIJ TE BLIJVEN OOK AF EN TOE NAAR ZEELAND, DAT THANS IN MIDDELBURG EEN EERSTEKLASSER BEZIT. UIT DE MATCH

MIDDELBURG—M.V.V. (FOTO V.F.B.)

SPORTDEMONSTRATIE IN DE STRATEN VAN MOSKOU

klaren, waarbij men zich onthoudt van scherpe stellingname.

Ik wil beginnen met hier reeds iets te vermelden van de algemeene eindindrukken, die de reis bij mij heeft gevestigd, n.m.1. deze, dat er een ideeën-hoogvlucht bestaat, die lang niet door de praktijk wordt gedekt; dat er hard wordt gewerkt om zeer vermetele denkbeelden tot realiteit te doen worden; dat de kans van slagen boven de 50 % ligt, in weerwil van het feit, dat het in Rusland ontbreekt aan hen, die in West-Europa te veel zijn, t.w. de wetenschappelijk, technisch en organisatorisch gevormde menschen, die noodig zijn als kern van het sociale leven.

Vóór 1914 was er zoo goed als geen sprake van lichamelijke opvoeding, lichamelijke verzorging met steun van den staat of sport. De bevolking, die voor ± 80 % uit zeer arme boeren bestond, telde 66 % analphabeten. Onder deze categorie vond men weinig sporen van lichaamscultuur. Deze trof men slechts in de Baltische landen met gedeeltelijk Duitsche bevolking, in de steden Reval, Riga en in het toenmalige St. Petersburg, in Moskou, Charkow, Kiew en Odessa. Alleen in een paar groote steden werd aan gymnasia gymnastiekonderwijs gegeven. Van werkelijke beteekenis was in St. Petersburg het instituut, waar Prof. Dr. Lesgaft een centrum trachtte te scheppen voor lichamelijke opvoeding in ruimen zin. In 1914 bedroeg het aantal sportbeoefenaars in Rusland ongeveer 25.000, verdeeld over voetbal, lichte athletiek en turnen. St. Petersburg bezat een 6-tal voetbalterreinen, Moskou een 8-tal. Turnhallen bestonden er slechts een paar. Het aantal tennisbanen was zeer beperkt. De roei- en zeilsport werd alleen beoefend door de élite-leden der Yachtclub. Odessa bezat een wielerbaan. Instructeurs voor turnen en sport werden jaarlijks ten getale van 20 tot 25 afgeleverd door een cursus te St. Petersburg.

(wurui vtrvuigu,)