EEN NIEUW STADIUM IN DEN STRIJD
van de wenschen van de Regeeringen en ondanks de bovenmenschelijke pogingen, die zij in het werk zouden stellen om dat te voorkomen.
Het gaat er derhalve in de eerste plaats om, te voorkomen, dat het een of ander beroering in Europa verwekt, wat er ook in het Verre Oosten moge gebeuren. Lukt dat, dan is het meer dan waarschijnlijk, dat er zich, aangezien de vrede in Europa verzekerd zou zijn en Sovjet-Rusland niets te vreezen zou hebben aan zijn westelijke grenzen, geen verdere uitbarsting van vijandelijkheden in het Verre Oosten zal voordoen.
Het is duidelijk, dat heel deze hergroepeering van krachten in Europa een aangelegenheid van het hoogste belang is. Onder deze omstandigheden wordt, naar analogie van het Locarno-Pact, het denkbeeld van een Oost-Locarno geopperd, waarover tegenwoordig zooveel wordt gesproken en dat reeds ter tafel is gebracht. Het gaat er om, de voornaamste staten op het Continent, die rechtstreeks beïnvloed worden door de gebeurtenissen, waarop is gezinspeeld, inzonderheid de Sovjet-Unie, Polen, Duitschland en Tsjecho-Slowakije, misschien ook de Oostzeelanden, er toe te brengen onderling een verdrag van wederzijdschen bijstand tegen iederen eventueelen aanvaller te sluiten. Frankrijk zou als garant tot een dergelijk verdrag toetreden, zoodat de overeenkomst, die ons en Polen thans aan Frankrijk bindt, zou worden aangevuld door de belofte van bijstand van dat land aan de andere genoemde staten, inzonderheid Sovjet-Rusland, en de wederkeerige beloften van de laatste landen aan Frankrijk. Voorts zou Sovjet-Rusland tot den Volkenbond toetreden. Naast dit Oost-Locarno is de aandacht nog steeds gevestigd op een Middellandsche Zee-Pact van overeenkomstigen aard, maar de onderhandelingen daaromtrent zijn nog niet zoo ver gevorderd als die omtrent het eerste.
b. De regeling van de betrekkingen tusschen Tsjecho-Slowakije en Sovjet-Rusland.
Wil mij toestaan hier nadrukkelijk te verklaren, waarom het onder deze van internationaal standpunt zoo belangrijke en vruchtdragende omstandigheden noodzakelijk was onze betrekkingen tot Sovjet-Rusland definitief te regelen. Het is algemeen bekend, dat onze buitenlandsche politiek sedert 1922