WITWATERSRAND,

trein der Unie is de sneltrein, die Kaapstad met Johannesburg verbindt. Via Kaapstad wordt bijna al het bij den Witwatersrand gewonnen goud uitgevoerd. In het groote zeebad van Kaapstad, Muizenberg aan de False Bay, treft men naast de bewoners der hoofdstad, die het grootste contingent der badgasten levert, talrijke bezoekers van den Rand aan, die hier hun vacantie doorbrengen, en het schilderachtige Kaapschiereiland wordt in dien tijd door talrijke auto's uit Transvaal bezocht. Bij de textiel- en sigarettenindustrie en vele andere takken van nijverheid in Kaapstad speelt het mijnbouwgebied aan den Rand, als belangrijk afzetgebied, een groote rol. Port Elizabeth en East London zijn — zooals alle groote havensteden der Unie — tevens badplaatsen en ook hier treft men tijdens het seizoen talrijke gasten uit Johannesburg en omstreken aan. Vraagt men in een auto- of schoenenfabriek te Port Elizabeth, waar de meeste afnemers wonen, dan hoort men steeds het bijna mystiek klinkende woord „Witwatersrand". De voornaamste toegangspoort aan de kust van de ginds op de hoogvlakte gelegen mijnstreek is echter Durban. Verreweg het grootste deel der voor den Rand bestemde stukgoederen komt hier aan land en wordt op den spoorweg overgeladen. Als personenhaven voor de mijnstreek concurreert Durban met Kaapstad, deze laatste zal echter den voorsprong van Durban moeilijk kunnen inhalen, daar de Europeesche stoombooten vier dagen noodig hebben om van Durban naar Kaapstad te komen. Zelfs in de Portugeesche haven Lourenzo Marqués geeft het goederenvervoer van en naar den Witwatersrand den doorslag. Bij de groote opslagloodsen in de havenstreek hebben de opschriften van firma's uit de Transvaalsche mijnstreek beslist de overhand. Ook als badplaats is Lourenzo Marqués naast Durban bij de bewoners van den Rand zeer in trek.

Reist men naar de mijnstreek van Johannesburg, dan hoort men onderweg reeds vele dagen voor men de plaats bereikt, steeds weer het tooverwoord „Witwatersrand". De verzorging van de in deze streek opgehoopte blanke en gekleurde bevolking met graan, vleesch, suiker, ooft, conserven enz. geeft aanleiding tot een stroom van goederen, die van ver weg, het slachtvee tijdelijk zelfs van Zuidwest-Afrika, moeten aange-