DUITSCHLANDS MOEILIJKHEDEN

stelling voor onderwerpen, die niet gereedelijk passen in het schema van zijn openbare redevoeringen, of is het de hoop anderen verantwoordelijk te kunnen doen schijnen in geval van een fiasco, die den Führer er toe heeft bewogen zijn eigen bevoegdheid in deze aangelegenheid te beperken? Welke ook de reden moge zijn, ten slotte zal hij zelf aansprakelijk worden gesteld voor de daden en nalatigheden van zijn ondergeschikten. Het is ten slotte in overeenstemming met Hitler's eigen politiek, als Dr. Schacht de verantwoordelijkheid voor alle economische en maatschappelijke ellende en moeilijkheid op het buitenland en op vorige Duitsche Regeeringen schuift, terwijl hij de fouten — men zou ze zelfs misdaden kunnen noemen —, die in naam van de nationaal-socialistische politiek zijn begaan, loochent. Het moet natuurlijk worden erkend, dat de totale mislukking van alle pogingen om tot een redelijke internationale samenwerking op economisch gebied te komen er toe heeft bijgedragen Duitschlands situatie nog wanhopiger te maken; maar de President van de Reichsbank maakt zich schuldig aan grove misleiding, wanneer hij den indruk tracht te wekken, dat de ernstige economische crisis, waarin Duitschland zich thans bevindt, niet in de eerste plaats te wijten is aan de door hem zelf tegen beter weten in goedgekeurde en bevorderde maatregelen.

Summa summarum: Onbeperkte herbewapening heeft schatten gelds gekost. Om deze herbewapening tot stand te brengen moest de invoer van de benoodigde grondstoffen worden opgevoerd, zoodat de handelsbalans en de betalingsbalans overbelast werden, aangezien de geproduceerde goederen in het land bleven. De Regeering heeft getracht deze uitgaven te rechtvaardigen, niet alleen met de noodzakelijkheid vijandelijke aanvallen af te weren, maar ook met motieven van maatschappelijken aard. Hoe twijfelachtig het is de werkloosheid te bestrijden door de bewapeningsindustrie kunstmatig aan te wakkeren, behoeft eigenlijk geen betoog. Maar zelfs al wordt het beoogde doel tijdelijk tot op zekere hoogte bereikt: de middelen om dezen of soortgelijken onproductieven arbeid mogelijk te maken zoowel als om het leger van bruinhemden in stand te houden werden gevonden door het niet betalen van rekeningen en het van te voren belasten van de