OVER DE ATMOSFEER VAN DE PLANETEN

men aan, dat in hoogere lagen van de atmosfeer de verhouding van de hoeveelheid der verschillende gassen zich zeer sterk wijzigt en dat op 75 kilometer hoogte de atmosfeer hoofdzakelijk nog waterstof zou zijn. Maar de resultaten van den Russischen stratosfeertocht in September van het vorige jaar weerspreken dit; deze hebben aangetoond, dat de lucht op 19 kilometer hoogte nog bijna geheel dezelfde samenstelling heeft als aan het oppervlak der aarde.

Mars hebben de astronomen betrekkelijk nauwkeurig leeren kennen; deze planeet is, afgezien van Venus, het dichtst bij de aarde. Ze heeft de halve middellijn van die der aarde en één tiende van haar massa. Ze bezit een verdunde atmosfeer, die de waarneming van het oppervlak van Mars niet in den weg staat. Haar „dag" is slechts 37 minuten langer dan de onze, zoodat de astronomen deze planeet in op elkaar volgende nachten steeds bijna in denzelfden stand kunnen waarnemen. Haar witte, zuidelijke „poolkap" verdwijnt tegen het einde van den Mars-zomer geheel en al, terwijl de noordelijke sterk afneemt. Deze sterke veranderingen in de grootte dezer poolkappen wijzen er op, dat hier sprake is van in den zomer zeer snel smeltende, zij het ook zeer dunne, ijslagen. Aan den Mars-aequator daarentegen worden reusachtige, donkere vlekken waargenomen, waarvan de kleur in den loop van een Marsjaar verandert; verscheidene astronomen zijn van meening, dat uit deze verandering van kleur het aanwezig zijn van een vegetatie volgt. Het wezen van de bekende kanalen op Mars is nog niet voldoende verklaard. Met zekerheid heeft men daarentegen de aanwezigheid van een atmosfeer op Mars kunnen vaststellen. Men heeft zelfs, al is dit slechts zelden het geval geweest, kunnen constateeren, dat wolken aanwezig zijn. Maar de atmosfeer van Mars is veel dunner dan die der aarde; ze bevat, over een even groot oppervlak genomen, slechts ongeveer één duizendste van de in onze atmosfeer aanwezige hoeveelheid zuurstof, en evenzoo is er op Mars slechts betrekkelijk zeer weinig water aanwezig. De temperatuur op deze planeet is gemiddeld lager dan die op de aarde en stijgt aan de dagzijde niet boven 16 graden. Meestal blijft de temperatuur beneden het vriespunt. De geringe dichtheid van de atmosfeer van Mars maakt zeer