EEN NIEUWE WEG DEN MENSCH TE LEEREN KENNEN.
69
groep werd gedurende zekeren tijd blootgesteld aan verschillende schrikverwekkende invloeden; de andere groep werd met rust gelaten. Daarna werden beide groepen met een infecteerende bacteriecultuur van zeer geringe sterkte ingeënt. Terwijl laatstgenoemde na de vaccinatie volkomen gezond bleef, ging de eerstgenoemde groep te gronde. De proeven werden vele malen herhaald en telkens met denzelfden uitslag. Op die manier kan men als het ware op de bloedvaten van het dierlijk organisme spelen als op een fijn gevoelig klankbord.
De toestand van normaal welzijn, waaraan een mensch zich gewend heeft, wordt zijn kapitaalbezit aan bedongen reflexen1) en is toonaangevend voor zijn gevoelsleven. Onder de gewone omgeving functioneert de mensch physiologisch regelmatig. Doch bij verstoring van die omgeving ontstaat er niet alleen een storing in het gevoelsleven, maar ook een breuk in de keten van physiologische processen, onder elkaar verbonden door bepaalde reflexen, die op een oogenblik wegvallen. Het gevolg is diepgaande stoornis van het organisme in zijn meest verschillende onderdeden. Dus zal macht over de bedongen reflexen ook invloed op het organisme beteekenen.
Tot het verkrijgen van zulk een macht wijst Pavlov'smethode den weg. Wel is waar zijn nog slechts de eerste schreden op dien weg gezet, maar de resultaten van de proeven leiden reeds tot verbazende verrassingen. Waarnemingen wijzen op een menigte verschijnselen in het dierlijk organisme, die naast elkaar bestaan, doch nu eens in hun wezen, dan weer indirect en soms toevallig aan elkaar verbonden blijken te zijn. In Pavlov's proefnemingen worden de meest ingewikkelde verschijnselen opgewekt, waarvan hij op kunstige wijze het ware verband bepaalt.
De geneeskunde van den tegenwoordigen tijd maakt onderscheid tusschen zenuw- en zielsziekten: nevrosen en psychosen; doch een grenslijn tusschen die twee bestaat niet. Men kan zich geen psychische stoornis voorstellen zonder
1) Over de beteekenis van den term „bedongen reflexen" zie de September-afleving van dit tijdscbrift, blz. 323.