62

VOETBAL EEN OVERBLIJFSEL VAN MAGISCHE KUNST?

lauriertakken, werden zoowel Apollo (van wien men gewoonlijk aannam, dat hij de zon zinnebeeldig voorstelde) als Artemis (zijne echtgenoote, de maan) voorgesteld door bronzen bollen, opgehangen aan een paal van olijfhout, bekranst met laurier en bloemen. De bovenste bol — die Apollo was — was overtogen met een saffraankleur, de onderste, Artemis, met purper. *) Wat schijnbaar rechtstreeks afstamt van deze voorstelling kon tot voor kort worden waargenomen in Ierland, waar een paal, waaraan twee bollen waren opgehangen, de een overtrokken met goud en de ander met zilver en waarvan men verklaarde, dat zij resp. de zon en de maan waren, op den eersten Mei placht te worden rondgedragen door de dorpen.2) Er was een tijd, dat de vrouwen van Bury St. Edmunds plachten te spelen met val en bal en misschien is het niet heelemaal overdreven, in dat spel een vluchtigen schijn te zien van een zinnebeeldige voorstelling van het vangen van de zon, wanneer hij in de lente hooger aan den hemel rees.3) En de Yuchi-Indianen van Oklahoma vieren de eerste vruchten van den oogst door plechtigheden, waarvan beweerd wordt dat zij zijn ingesteld door de zon en die ook inhouden het spelen van een balspel, waarvan het doel is den bal te jagen door het doel van een tegenstander — dat westelijk of oostelijk van het eigen doel is opgesteld.«) Gedurende den nacht, die er op volgt, worden liederlijkheid en losheid van zeden niet slechts door de vingers gezien, maar zelfs aangemoedigd.

Het schijnt dus redelijk, te veronderstellen, dat in den loop des tijds of in verschillende deelen van de wereld, een werkelijke bal „de rol is gaan spelen" (de film-uitdrukking is hier wel op zijn plaats) van de schijf of bol van de zon, bij primitieve volken voorgesteld door een steen; en dat[ evenals het beroemde touwtrekken op den Dinsdag voor de Vasten te Ludlow, in Shropshire, ontsprong aan de gedachte van een zinnebeeldigen strijd tusschen menschen en duivels en het verjagen van de laatsten, het heen en weer trappen

1) Jane Harrison, l.c. p. 42.

2) Lady Wilde, Ancient Cures, Charms and Usages of Ireland, p. 101.

3) Thistleton Dyer, l.c, p. 86.

4) Sir J. G. Frazer, l.c., VIII, p. 75.