KORTE MEDEDEELINGEN.

301

verminderde. Andere proeven op den Puy-de-Döme leerden hem den invloed kennen van mist op de snelheid der ontlading: daarbij bleek, dat bij mist de electrometer 1,6 per minuut verloor; toen de mist eenigszins opklaarde en de zon begon te schijnen steeg dit verlies tot 4 per minuut en bij den vollen zonneschijn zelfs tot 8,1; een herhaling der proeven bij mist gaf een verlies tusschen 1,7 en 2,2, Deze opgaven zijn vooral daarom van belang omdat zij verkregen zijn op een plek waar, tengevolge van het snel voorbij drijven der wolken op hetzelfde peil als waarop de waarnemer geplaatst is, de overgangen van nevel en heldere lucht buitengewoon snel en talrijk zijn. Juist daardoor trekt het te meer de aandacht, hoe trouw het verlies aan electriciteit de weersgesteldheid volgt, zoodat het van 7 of 8 bij heldere lucht tot 1,6 of 1,7 daalt zoodra de nevel ontstaat. De nevel heeft echter vaak nog een andere uitwerking op den electrometer ; hij kan namelijk een negatieve lading meebrengen, zooals blijkt uit het volgend voorbeeld. Op 25 October bij stil weer en zonneschijn had de toestel een lading, die om

8U 39' werd uitgedrukt door 140 verdeelingen: deze was om 8" 41' tot 124 » gedaald.

Om 8U41' 20" daalde een nevel;

om 8»42 was de toestel tot 133 » gestegen;

om 8» 43 tot 139, enz., totdat'hij om 8* 47' 30" zelfs 171 aanwees.

Toen verspreidde zich de nevel, in de volgende 30 seconden daalde

de toestel tot 162, en toen daarop de zon weer begon te schijnen,

binnen twee minuten tot 126. Kennelijk had de nevel in dit geval

een negatieve lading meêgebracht.

Over het algemeen heeft regen dezelfde uitwerking ; meestal brengt

hij een negatieve lading mee ; vooral des zomers bij het begin en het einde van een zwaren stortregen is de lucht negatief geladen; de waarnemer maakt alleen gewag van den electrischen toestand bij het begin en het einde der bui, omdat hij den toestel gedurende het hevigste daarvan niet aan den regen durfde blootstellen.

Wat deze negatieve lading betreft door den invloed van water, hetzij in den vorm van regen of van nevel, wordt er nog gewezen op een waarneming van Baldt; toen des morgens vroeg de zon uit den vochtigen grond een nevel deed opstijgen, die in de hoogere luchtlagen weêr verdampte, zag hij dat zijn toestel, zoodra de nevel dien bereikte, positieve electriciteit verloor of zelfs een negatieve lading aannam ; een duidelijk bewijs, dat de negatieve electriciteit, waarmeê de grond gewoonlijk geladen is, meegevoerd wordt door het water, dat er uit opstijgt. Waarnemingen van groot belang, die echter een nadere toetsing en verder onderzoek vereischen, betreffen den rechtstreekschen invloed

(