vruchtboomen in hoofdzaak dure leiboomen tegenwoordig nog in belangrijke partijen gekweekt.

In het jaar 1908 werd door de Pomologische Vereeniging eene Commissie voor Statistiek ingesteld, die tot opdracht had te onderzoeken hoeveel de waarde bedroeg van de uitgevoerde planten en van het materiaal voor den aan kweek daarvan benoodigd. Aan dat onderzoek danken we veel cijfermateriaal, waardoor we een juist beeld van de beteekenis van Boskoop als kweekerscentrum kunnen krijgen.

Dat die beteekenis niet gering is, blijkt het best uit het cijfer van f 1.432.298, den totalen omzet van het jaar 1908 vertegenwoordigend. Sedert dit jaar breidde de handel

zich nog buitengewoon sterk uit. Aangenomen mag wel worden, dat nu voor 2^4—21/2 millioen gulden jaarlijks uit Boskoop verzonden wordt.

Eigenaardig is het wel, dat juist op de landen met ongunstiger klimaat dan het onze, de handel beteekenend is. De export naar de landen om de Middellandsche Zee liggend, is onbeduidend. Terwijl in 1908 Duitschland de beste afnemer was, is het nu de vraag of Amerika dat land niet in belangrijkheid als afzetgebied overtreft. Nemen we het geschatte bedrag van 2V4 millioen als juist aan, evenals de onderlinge verhouding tusschen de verschillende afzetgebieden in 1908, dan verkrijgen we nu het volgende overzicht:

Uitvoer van Boskoop naar ons land en het buitenland.

Hoewel de Boskoopers er zich hoe langer hoe meer op toe leggen om alles zelf te kweeken, wat ze voor den uitvoer behoeven, toch kunnen ze daarin niet geheel slagen en moeten ze nog heel wat jonge planten van elders laten komen om ze op hun grond tijdelijk verder te kweeken. Tevens komt het niet zelden voor, dat hun voorraad uit-

geput is en ze dien moeten aanvullen met planten van elders, om alle orders uit te kunnen voeren. Jonge planten komen veel uit België, Duitschland en Frankrijk. Het tekort wordt uit tal van plaatsen aangevuld, meer speciaal uit Aalsmeer, Oudenbosch, Naarden, Bussum, enz.

Aankoop van planten door de Itoskoopsche kweekers.

Nederland . . . . betrok in 1908 uit Boskoop voor 71.966 gld-, in 1912 voor 118.051 gld. of 5,024 0/ 10 Duitschland . . . » 11 71 77 71 564.678 77 17 71 887.061 39,4245 V. St. V. Amerika . ?? 71 71 71 71 71 540.144 11 71 71 71 848.513 37,7117 Engeland . . . . r 71 71 77 71 '1 115.365 71 71 71 181.125 . 8,05 Oostenrij k-Hongaiije r 71 71 71 71 71 29.880 71 71 71 46.800 2,08 Zwitserland . . . r 77 71 77 71 77 25.372 71 71 71 71 39.825 1,77 Frankrijk . . . . 71 71 71 71 77 19.052 71 71 71 71 29.925 1,33 Denemarken . . . j? 71 71 71 71 77 12.832 71 71 71 71 20.025 0,89 Noorwegen .... ?? 71 71 71 77 71 11.050 77 71 71 71 17.325 0,77 Canada ?? 71 71 71 71 71 8.653 11 71 71 71 13.500 0,60 Rusland j’ 71 71 71 71 71 8.245 71 71 „ 71 12.825 0,57 België 11 71 77 71 71 6.663 71 71 77 10.350 0,46 Zweden 71 71 71 71 71 77 2.647 71 71 71 71 4.050 0,18 Finland 71 71 71 71 71 71 2.300 71 71 71 71 3.600 0,16 Spanje 71 71 71 71 11 71 1.000 77 71 71 71 1.350 0,06 Mexico 77 11 71 11 71 71 875 71 71 71 71 1.327 ± 0,059 Italië 71 71 71 77 71 77 800 71 77 71 71 1.200 + 0,059 Andere landen . . 71 T< 71 71 77 71 10.045 71 77 71 77 15.750 77 77 0,70 77

Nederlandsche gemeenten leveren voor f 182.886 of 73,6% aan den Boskoopschen inkoop van planten. Hier en daar hoort men onder de boomkweekers en soms ook onder de bloemisten in ons land nog wel eens spreken over concurrentie, hun door de Boskoopers aangedaan. In verband met bovenstaande gegevens zal ieder wel inzien, dat dit niet juist kan w’ezen. Immers, de boomkweekers in Nederland hebben meer belang bij den verkoop van planten aan de Boskoopsche kweekers, dan deze laatste groep heeft bij den afzet van Boskoopsche gewassen in Nederland. Terwijl toch Boskoop in Nederland verkoopt voor f 113.051, betrekt Boskoop uit Nederland voor f 182.886.

Om de plantenmassa voor den uitvoerhandel voort te brengen, zijn niet alleen veel werkkrachten noodig, maar worden ook veel materialen gebruikt. Deze laatste kunnen gevoegelijk in drie rubrieken verdeeld worden, n.l. in I®. materialen rechtstreeks voor den aankweek noodzakelijk; 2°. idem voor den handel benoodigd; 30. idem voor het gansche bedrijf vereischt. Niet alle rubrieken stellen even hooge eischen aan het arbeidskapitaal voor den kweeker. Onderstaande lijst geeft daarvan een overzicht, terwijl de gestadige uitbreiding van de kweekerijen opnieuw dienst heeft gedaan bij de schatting der cijfers uit de laatste kolom voor 1912.

In België . . 1908 aangekocht voor 17.850 gld., in 1912 op 27.720 gld. geschat'of 11,16 0/ /o )1 Duitschland n 11 11 11 11 9.350 11 11 11 „ 14.520 11 5,83 11 Frankrijk . 11 11 11 8.336 11 11 11 „ 12.945 5,23 11 Japan . . 11 11 11 3.133 11 11 11 „ 4.865 2,48 11 Engeland . 11 11 11 2.471 11 11 11 „ 3.887 11 1,54 11 Aalsmeer . 11 11 11 85.778 11 11 11 „ 183.371 53,66 11 Oudenbosch ll 11 11 11 11 13.896 11 11 11 „ 21.580 8,69 11 andere Ned. Gemeenten „ 11 11 11 17.988 '1 11 11 „ 27.935 11 11 11 11,25 11 Totaal 158.802 gld., in 1912 op 246.773 gld.