het w.w. en wordt alleen bij tegenstelling nog wel gebruikt: Vriend! uw vader was een geacht man; zorg gij dat ook te worden.
Naast de twee eigen vormen der geb. wijs , staan meerdere ontleende en omschreven vormen , die wij kortelijk willen opnoemen. Ontleende vormen — de uitdrukking spreekt trouwens voor zich zelf— zijn zulke, die tijdelijk als geb. wijs optreden, maar op zich zelve andere functiën te vervullen hebben. Als zoodanig worden gebruikt:
de infinitief: Niet schreeuwen , kinderen ! zacht zingen !
het volt. deelw.: Flink aangepakt, mannen! alle krachten ingespannen !
een verzwegen infinitief of deelwoord: Mondjes dicht! Roeden af! Halt!
een aant. wijs 2e persoon: Gij blijft hier! Gij zorgt voor mijn bagage !
een vragende zin: Gij komt immers ? Gij laat mij toch niet wachten? Wil je eens maken, dat je weg komt?
een aanv. wijs, vaak ook als aant. geschreven: leder zwijge! Ieder zwijgt! Allen komen hier! De schuldige ontvange straf! Het doel heiligt de middelen! Ik houd mij goed!
Uit de laatste voorbeelden ziet men, dat de toon van spreken of lezen, dus ook een ontleende vorm , vaak beslist, of de geb. wijs al dan niet gebruikt wordt. Tevens blijkt uit die voorbeelden, dat de geb. wijs door die ontleende vormen ook in den len en 3en persoon kan voorkomen. Dit is ook het geval bij de omschreven vormen, die verkregen worden door de hulpw.w. der geb. wijs. Over één dier w.w. een enkele opmerking! Zij betreft het w.w. laten, dat gebruikt wordt om den len en 3en persoon ook in de geb. wijs te plaatsen. Het taalgebruik gaat steeds minder verschil maken tusschen : laat ik en laat mij eens zien, tusschen: laten wij en laat ons vertrekken. Toch moeten wij het grammatisch verschil in 't oog houden, en het dunkt ons het best het w.w. laten , gevolgd door een len naamval, hulpw.w. der aanv. wijs te noemen, en gevolgd door een 4en naamval, causatief hulpw.w.
Laat ik zien dat ik zie; laten wij vertrekken = dat wij vertrekken.
Laat mij zien =r gij! laat zien mij !
Laat ons vertrekken = gij! laat vertrekken ons! waarin mij voorwerp is van het causatief begrip laat zien en ons van laat vertrek-