Hoe eenvoudig deze waarheid ook zij , zij kan niet te dikwijls worden herhaald De onderwijzer, die geen juiste of volledige aanschouwing van een voorwerp of feit aanbrengt, geeft blijk van zeer weinig paedagogisch inzicht, wanneer hij van zijne leerlingen een opstel daarover verwacht, dat aan geringe eischen zelfs voldoet. Vooral jonge onderwijzers, die de ontwikkeling en bevatting der kinderen zeer licht te hoog schatten, loopen gevaar van te veel van de krachten hunner leerlingen te eischen zonder te bedenken, dat deze nog maar alleen kunnen weergeven, hoogstens kunnen combineeren, maar zeer zeker niet zelf scheppen.

2°. Het onderwerp moet binnen den gezichtskring der leerlingen vallen, het moet aantrekkelijk zijn en hunne belangstelling wekken.

Slechts wanneer aan dezen drievoudigen eisch voldaan wordt is het mogelijk, dat de leerling lust en opgewektheid gevoele om de beelden zijner ziel te voorschijn te roepen en dat hij dit doet op eene wijze, dat anderen met genoegen er op staren. Wie een opstel zou willen opgeven over een onderwerp, dat buiten de bevatting der leerlingen ligt of dat heu totaal onverschillig laat, deed beter de keus der stof aan den leerling zelf over te laten, al viel deze ook nog zoo vreemd uit.

Uit het aangevoerde volgt tevens, dat hij, die een product van eigen denkkracht en fantasie bij de scholieren durft vragen, waar hoogstens van reproductie sprake kan zijn, het zich zeiven moet wijten, wanneer de opstellen zijner leerlingen hem niet voldoen.

3°. De noodige bekendheid met de taalvormen en met de eenvoudigste zinswendingen kan niet worden gemist.

Al stelt men zijne eischen, wat de juistheid der taalvormen betreft, ook nog zoo laag, — zonder theorie en zonder grammatica zal zeker niemand zich kunnen redden en zjj, die met een'smadelijken glimlach en met opgetrokken schouders verachtelijk neerzien op elke oefening die naar grammatica riekt, gelijken op hen, die met het badwater het kind wegwerpen.

Een goed onderwijzer zal natuurlijk zooveel mogelijk ter herhaling opstellen geven over de behandelde leerstof. Wanneer ik dit voorop stel, zal men er geene miskenning in zien van de waarde der opstellen , welke vastgeknoopt worden aan de behandeling van onderwerpen uit de verschillende leervakken, wanneer ik blijf vasthouden aan den eisch , dat naast deze nog andere, opzettelijk bijeengebrachte,