niet vergroot. De rivierkloven zijn diep, steil gewand en zeer ontoegankelijk, de buitenhelling van het geheel naai de oostelijke terrassen blijft meestal zeer steil. Het traject der Delagoa-baai-spoorlijn moet van de wildheid en woestheid van dit bergland een goed denkbeeld geven.

Maar reeds voor de trein van Lorenzo Marqués bij de Krokodilpoort het bergdéfilé der genoemde rivier betreedt, heeft zij in de Komatipoort een niet minder nauwe engte te passeeren. Indien ooit Engeland er in slagen mocht, Portugal te noodzaken zijn gebied voor den aanval op den nabuur open te stellen J), dan zou hier de eerste strijd gestreden worden. Hier wordt de oostgrens der Republiek gevormd door het merkwaardige Lobombo-gebergte, dat zich bijna zuiver van noord naar zuid over ruim vier, misschien vijf breedtegraden uitstrekt, naar t schijnt als één enkele bergmuur, een reuzendijk van eruptieve gesteenten, een vroegere gang, thans door wegvoering der omringende zachtere lagen blootgelegd.

Om de beschrijving van den oostrand der Zuid-Afrikaansche hoogvlakte althans zeer in 't kort te voltooien (van het noordelijkst deel, in het Zoutpansbergsche, is nog zeer weinig bekend) hebben wij ons ver benooi den het oostelijk oorlogsveld begeven; hopen wij dat het tot Natal en hoogstens tot den Drakensberg daarachter beperkt zal blijven en wenden wij ons naar het westelijk terrein van den strijd.

Voorloopig zal dit waarschijnlijk beperkt zijn tot de noordoostelijke afdeelingen der Kaapkolonie en tot de oostgrens van Britsch-Betsjoeanaland; wellicht zal het ook de daai-

I) Het kan zijn nut hebben te waarschuwen voor verwarring van de Delagoabaai met de Algoa-baai, waaraan Port Elisabeth gelegen is. Die verwarring deed reeds eenige dagbladen vreezen, dat een Engelsch transportschip naar de eerste op weg was, terwijl de laatste was bedoeld.