LITTERATUUR.

A. NEDERLAND.

Dr. J. L. C. Schroeder van der Kolk. Bijdrage tot de Karteering onzer Zandgronden (III). Meded. omtrent de Geol. van Nederl., verz. door de Comm. v. h. Geol. Ond. N°. 24. In de Verhand, d. Kon.' Akad. van Wetensch. te Amsterdam. Tweede Sectie. October 1898.

In jaargang 1897 van ons tijdschrift (bl. 321—364 en 542—551) gaf ik een overzicht van hetgeen op het gebied der „Zandonderzoekingen" in ons land is verricht, waarbij de ruimste plaats werd ingenomen door de uitkomsten, die Dr. S. v. d. K. had bereikt. Daarbij aansluitende, volgt hier eene schets zijner jongste verhandeling.

Het kortere, eerste gedeelte is getiteld „KorrelgrootteHier wordt uitgesproken, dat de begrippen „diluviaal"- en „alluviaal"-zand niet in absoluut chronologischen zin mogen worden opgevat, veeleer als zand, dat is afgezet door sterkere waterstroomen (van diluvialeri) of door zwakkere (van alluvialen aard). Zij worden daarom vervangen door de meer onzijdige uitdrukkingen „d-zanden" en „a-zanden'.

M. 1. valt niet te ontkennen, dat door deze zeer logische wijziging de vernuftig bedachte methode voor de karteering veel van hare waarde verliest.

Spoedig komen wij tot de „korrelgrootte" zelve en wordt de volgende stelling getoetst. „In a-zanden (meestal alluviaal) zijn de soortelijk lichtere mineralen door grootere korrels vertegenwoordigd dan de soortelijk „zwaardere . Daartoe wordt de middellijn van een aantal korrels uitgedrukt in honderdsten van millimeters, van de uitkomsten worden tabellen opgemaakt en deze weder zeer aanschouwelijk door gekleurde lijnen grafisch voorgesteld.

Bij ongeslibd of d-zand bleken korrelgrootte en S. G. van elkander onafhankelijk te zijn, bij geslibd of a-zand ging de stelling door. Hier is dus een nieuwe regel gevonden; of deze bij de praktijk van het karteeren, dus bij een zeer groot aantal gevallen, toegepast zal kunnen worden, en of zij daarvoor niet te bewerkelijk en te tijdroovend is, zal de voortzetting der onderzoekingen moeten leeren. Eenig pessimisme' schijnt mij in dit opzicht geoorloofd.