verdraagzaam en het is hem volmaakt onverschillig hoe anderen op het stuk van godsdienst denken.

De Boer is verder een volmaakt jager en heeft eene verwonderlijke terreinkennis, gelijk o. a. bleek bij de besprekingen betreffende den aanleg van spoorwegen, waartegen overigens in 1890 juist dezelfde argumenten werden aangevoerd als in ons land veertig jaren geleden. De tegenstanders gevoelen daarbij, als het ware instinctmatig, dat een te snelle ontwikkeling van het verkeerswezen nadeelig moet zijn voor hunne nationaliteit, door het toestroomen van vreemdelingen.

De spreker schetste vervolgens de zittingen van den Volksraad, welke met een gebed wordt geopend, en hoe President Krüger, in weerwil van zijn 65-jarigen leeftijd, de ziel is van het staatkundig leven en van alles wat in den Volksraad behandeld wordt, welks zittingen hij, tot zelfs met inbegrip van de lezing der notulen, altijd trouw bijwoont: waarbij dan nog komen de audiënties, des morgens om half zeven, en de vergaderingen van den Uitvoerenden Raad en der Commissies van den Volksraad. De laatste, die des avonds plaats hebben, zijn vooral merkwaardig; in eene groote zaal staan drie tafels, ieder met ééne kaars. Oom Paul is daarbij tegenwoordig en geen zaak kan zoo lastig en ingewikkeld zijn of hij is er terstond geheel van op de hoogte en weet zijne meening erover ingang te doen vinden. Daaraan heeft hij dan ook zijn overweldigenden invloed te danken en zijne vermaardheid als onderhandelaar, zoodat bij de onderhandelingen tusschen commissies uit de Zuid-Afrikaansche Republiek en den Oranje-Vrijstaat, de presidenten dier republieken niet tegenwoordig mogen zijn, want niemand is tegen president Krüger opgewassen.

Na aldus over de Boeren gesproken te hebben deelde de heer Middelberg ook het een en ander mede over de overige bevolking van Europeeschen oorsprong en over de inboorlingen.

De eerstgenoemde bestaat uit Engelschen en zoogenaamde Kapenaars, afstammelingen van Hollanders en Engelschen, die de beschaving der laatstgenoemden hebben aangenomen, waardoor het Hollandsch element, met name in het Kaapland zelf, eenigermate op den achtergrond is geraakt. Die Kapenaars, welke zich in het Kaapland als de ware bezitters van het land beschouwen, worden door de Boeren in de Transvaal met een wantrouwend oog aangezien; men beschouwt hun invloed als gevaarlijk voor het nationaal leven. De eigenlijke Hollanders hebben er eene eigenaardige positie; mag men aan den eenen kant trotsch zijn op hetgeen zij gedaan hebben (met name in de inrichting der administratie van het land), het valt daarentegen niet te ontkennen dat het velen ontbreekt