niet alleen door particulieren, maar ook door de Amerikaansche Regeering behandeld zijn." Theodor Kirchhoff, die in San-Francisco woont en de quaestie dus kan beoordeelen, oordeelt er anders over. Hij beschrijft in Hesse-Wartegg's boek het Chineezen-kwartier in genoemde stad als een broeinest van onreinheid en immoraliteit in allerlei beteekenis en noemt het besluit van het Oppergerechtshof der Unie van 1876, waarbij de eerste anti-Chineezen-wetten van den staat Californië als ongrondwettig vernietigd werden, een hoon aan de menschenrechten, waardoor de Europeanen opnieuw hulpeloos aan de Aziatische overstrooming werden overgeleverd. Hij hoopt, dat het nu (1886) eindelijk door wettelijke middelen zal gelukken, de Chinatown der stad, een stuk Azië te midden eener beschaafde maatschappij, te doen verdwijnen, te meer daar bijna de geheele bevolking der kust van den Grooten Oceaan van de onwelkome gasten wenscht bevrijd te worden. Hij legt dus grooten nadruk op den demoraliseerenden invloed, dien de Chinees overal uitoefent.

Wie met de toestanden in Nederlandsch-Indie bekend is, zal dit licht begrijpen en zal den Amerikanen niet zoo hard vallen om hun gestrenge maatregelen. Het ware te wenschen, dat ze ook op Java genomen werden , waar de Chineezen misschien in nog sterker mate de kanker der maatschappij zijn. Europeanen en Oost-Aziaten kunnen op den duur niet samenwonen zonder dat rassenstrijd ontstaat; het eerlijkheids- en zedelijkheidsbegrip moge bij vele Yankees niet zoo hoog zijn als bij ons, bij den Chinees ontbreekt het meestal te eenenmale. Het Chineesche element is zoowel op Java als in de Unie een groot gevaar; bij de middelen tot afweer wordt zeker niet altijd even scrupuleus te werk gegaan, maar de Chineezen hebben het er naar gemaakt. Wij wenschen den Hollandschen emigranten toe, dat de Regeering der Unie den gelen man blijvend zal weten te weren.

J. F. Niermeyer.

Verbeteringen in de vorige aflevering.

Blz. x8 r. 13 w o. staat: eleptischen, lees: elliptischen.

Blz. 99 noot 1 regel 4 v. b. staat: aan Niermeyer, lees: door Niermeyer.