burgerlijk bestuur, die met de telling zijn belast, ons hieromtrent eens licht verschaffe! Dat iemand, die het weten kan, ons inlichte, zoodat wij niet langer in het onzekere behoeven te verkeeren of Meester Cornelis 20,000 of 70,000, Tjeribon 20,000 of 50,000, Soerakarta 91,000 of 135,000 inwoners heeft!

Rotterdam, October 1891.

Schrijven van Dr. H. F. C. ten Kate ').

SOERABAJA, 9 Oct. 1891. Aan het Bestuur van het Kon. Nederl. Aardrijkskundig Genootschap.

Den i8den Aug. schreef ik u, dat ik mij van Soemba naar Savoe zou begeven. Tot mijn spijt is dit plan, wegens ziekte mijner bedienden aan boord der mailboot, en bijkomende oorzaken, niet tot uitvoering gekomen, en ben ik doorgereisd naar Roti, waar ik den 22sten Aug. aankwam.

Gedurende de negentien dagen, die ik op Roti doorbracht, bezocht ik er nagenoeg alle regentschappen, ook die van de „Matahari toeroen", en oogstte ook hier weder een rijken voorraad anthropologische en ethnographische gegevens en voorwerpen in. Ik mat o. a. ruim 40 volwassenen en meer dan 100 kinderen van beiderlei kunne, en kon weder twee schedels machtig worden. Wegens den vrij beschaafden toestand op Roti was het reizen er voor mij een soort van ontspanning, hetgeen ik ook voor een groot gedeelte te danken heb aan de hulp van den mij vergezellenden Civiel-gezaghebber F. S. Van de Graaff. De zoölogie en geologie heb ik ook op Roti niet vergeten.

Per kruisboot te Koepang teruggekeerd, had ik gaarne later Savoe nog eens uitvoeriger bezocht, doch een samenloop van omstandigheden heeft mij dit, helaas, belet. Ik heb evenwel getracht in de Savoeneesche nederzettingen bij Koepang die leemte eenigszins aan te vullen, alsook onder de Savoeneesche politie-soldaten. Den 23sten Sept. zeide ik Timor vaarwel, en kwam, na zoowel daar als te Makassar, vele vergeefsche po-

1) Zie pag. 827 van dezen jaargang.