geboden van het aardrijkskundig genootschap van Bern. Met den wensen dat de leden gelukkig naar hunne haardsteden terugkeeren zouden sloot Dr. Gobat de laatste algemeene bijeenkomst, nadat Generaal Annenkoff, namens de leden van het Congres, aan de stad Bern en het aardrijkskundig genootschap dier stad eenige woorden van dank gebracht had. Denzelfden avond vereenigde een banket een zeer groot aantal der leden van het congres en hiermede was al wat ermede in verband stond afgeloopen. Menigeen bleef echter nog een paar dagen te Bern om de historische viering van het 7<1e eeuwfeest van de stichting dier stad bij te wonen.

Welke waren nu de vruchten die het Congres voortbracht? Stellige uitkomsten levert een wetenschappelijk congres niet, voorzoover men daaronder verstaat beslissingen, die in praktijk gebracht worden. Het doel van de bijeenkomst van wetenschappelijke mannen ligt op het gebied der bespiegeling. Aan de mannen der praktijk de taak om toe te passen de denkbeelden aldaar gerijpt en in den vorm van wenschen of besluiten geformuleerd. Groot nut ligt ook in het bijeenbrengen van mannen die dezelfde wetenschap beoefenen ter kennismaking, ter wisseling van gedachten, tot wederkeerige inlichting.

In dien kring is het den leek, zooals ondergeteekende, zeker ietwat vreemd en hij heeft dan ook niet dan noode en alleen omdat geen man van het vak zich beschikbaar stelde, ter wille van het genootschap, dat hem lief is, de taak aanvaard. Hij moet echter de hoop uitspreken dat Nederland en ons aardrijkskundig genootschap op volgende congressen op waardiger wijze mogen worden vertegenwoordigd.

Nog rest den ondergeteekende, na het bovengegeven historische overzicht, een woord van hulde te wijden aan de geographische tentoonstelling bij gelegenheid en ter eere van het Congres te Bern gehouden. Zij was internationaal voorzoover betreft de leermiddelen voor het aardrijkskundig onderwijs en nationaal in de twee andere afdeelingen, waarvan de eene de Alpen, de andere de historische cartographie van Zwitserland betrof. Alleen voor de eerste afdeeling werden prijzen gegeven door een internationale jury die op de eerste bijeenkomst van het Congres benoemd was.

Ook voor een leek was de verzameling tentoongestelde kaarten en andere leermiddelen zeer belangwekkend en de deskundigen waren uitbundig in hun lof, vooral over de kaarten door Justus Perthes te Gotha tentoongesteld. Den ondergeteekende trof zeer de prachtige kaart van het Noordelijk deel van Noorwegen door Roth te Stockholm, wellicht omdat