genoemd te worden de paters Robiet en Colin, de reizigers Dr. Catat, Maistre, Foucart, Douliot, Gautier, Muller e. a.

Verzuimen wij niet ook de Nederlanders Pollen en Van Dam hierbij te gedenken.

Aan onze bescheidene poging, om in de volgende regelen een zeer beknopt overzicht te geven van hetgeen omtrent Madagaskar thans bekend is geworden, hebben wij gemeend enkele aanteekeningen van geschiedkundigen aard te moeten doen voorafgaan.

Op grond van verschillende aanhalingen uit de werken van de aardrijkskundige schrijvers der oudheid, houdt Grandidier het door deze onder den naam „Manuthias' vermelde eiland voor Madagaskar.

De door deze schrijvers genoemde Pyroleen ziet hij voor de, niet ver van daar liggende, Comoro-eilanden aan.

Uit de geschriften der arabische geographen zoude, volgens vele geleerden , zijn af te leiden, dat zij in de middeleeuwen met hun eiland „Kambalou" Madagaskar hebben bedoeld. Grandidier is het daarmede niet eens; hij is de meening toegedaan, dat onder dien naam een der eilanden van de Comoro-groep „Anjouan" wordt aangewezen.

Volgens hem zoude het bij deze schrijvers genoemde „Djafoena"-Madagaskar en dan ook „BerberV de Straat van Mozambique zijn.

De hoogleeraar Van der Lith houdt het oude Kambalou voor „Zanzibar"; terwijl weder andere schrijvers daarin het eiland „Groot Comoro' meenen terug te vinden.

Latere arabische schrijvers spreken van een eiland „Aoual", dat Madagascar zoude kunnen zijn. Het „Chezbezat" van Edrisi wordt intusschen door Grandidier voor het ware aangenomen, zoomede „Zanedj" voor den Comoro-archipel. Dit nu is in strijd met de ook door Van der Lith voorgestane meening, dat hier niet het bovengenoemde maar „Serboza" en „Zabedj" moet worden gelezen, in welk geval respectievelijk van Sumatra en van Java sprake zoude zijn. Maar genoeg om te doen zien, dat in dezen denkelijk het laatste woord nog niet is gesproken.

Op eene wereldkaart door Richard van Haldingham in 1300, geschilderd in de Cathedraal van Hereford, komt een eiland voor in den Indischen Oceaan onder den naam: „Malichu", dat door enkelen voor Madagaskar wordt gehouden.

De bekende kaart van Fra Mauro (i459) heeft een eiland ,,Mahal" genaamd, dat ook voor Madagaskar wordt aangezien. De namen „Mogelasio" en ,,Madeigascar" vindt men het eerst bij Marco Polo (1272—