van Inlandsche Zendelingen te Depok (halverwegen Batavia en Buitenzorg) staat. Hier worden, sedert 1878, de Inlanders voor het zendingswerk bekwaamd. Het onderwijs wordt gegeven in het Maleisch, wat later voor de leerlingen groote moeilijkheden moet opleveren, als ze al die abstracte begrippen in hunne moedertaal tot hunne stamgenooten moeten brengen. Volgens het Koloniaal Verslag van 1897 (p. 133) waren er einde '96 aan het Seminarie 40 leerlingen: 14 Bataks, 8 Dajaks, 6 Javanen, 5 Niassers, 5 Sangireezen, 1 Madoerees en 1 van de Batoeeilanden. Juist onder de Bataks gevoelt men echter bovengenoemd bezwaar het sterkst, zoodat de missie aldaar, volgens Dr. Schreiber, zelfs besloten heeft, liever geene leerlingen meer naar Depok te zenden.
De Doopsgezinde Zendingvereeniging, opgericht in 1846, heeft een 3-tal zendelingen in Japara, welker gemeenten 423 zielen en welker scholen 242 leerlingen tellen, en een 2-tal in het zuiden der Batak-landen, die zeer over het verloopen hunner gemeenten klagen; de Islam maakt daar snelle vorderingen door de bemoeiingen der vele hadji's.
De Zendingvereeniging te Ermelo, tot dusverre alleen in Midden-Java werkzaam, heeft eenen zendeling te Sawah-Loento, die onder de talrijke dwangarbeiders der Otnbilien kolenvelden, meest Javanen, het evangelie verkondigt').
Het Evangelisch-Luthersch Genootschap voor In- en uitwendige Zending , opgericht in 1882, heeft zijn arbeidsveld op de Batoe-eilanden, ten westen van Padang; zijne zendelingen worden er door de Maleiers en Chineezen, van wie de bewoners dier eilanden in hooge mate afhankelijk zijn, zeer tegengewerkt.
Naast al deze Nederlandsche vereenigingen, die te zamen over een 100-tal zendelingen beschikken, staan twee Duitsche, die samen minstens evenveel in haren dienst hebben als de Nederlandsche: die Rheinische Mission en die Neukirchner Mission.
Die Rheinische Mission, in 1828 te Barmen opgericht, is in Nederland vertegenwoordigd door een Hoofdcomité en werkt vooral onder de Bataks en de Niassers, echter ook op Borneo. — Ze heeft onder den eerstgenoemden stam 42 zendelingen, waaronder 9 vrouwelijke; ze hebben de godsdienstige leiding onder 37 500 Christenen. De Christelijke Bataks wonen thans vooral aan de oevers van het Toba-meer, ook in het meer op het schiereiland Samosir; hier is het Christendom den Islam nog juist vóór geweest. — Onder de Niassers, ook in Padang, werken een 12-tal zendelingen, gesteund door 16 Inlandsche helpers; het aantal
l) Thans is deze post onbezet, na den dood van den verdienstelijken zendeÜDg Wijnveldt.