burg en Mantel in Riga. Zelfs bouwt men weefstoelen, maar nog geene spinmachines. Voorts levert de hoofdstad stearine ') en zeep 2), gummiwaren ') (ook Riga) parasols en wandelstokken *) (ook Riga). Tabaksnijverheid5) ontbreekt niet en aan papier") levert het Gouvernement Petersburg 20 % van 't rijk, nl. 1 200 000 pud.

VI.

Prof. Dr. Moritz Lindeman in zijn artikel „Die deutsche Seehandelsschifffahrt" 7) ook de kust der Oostzee besprekende, verdeelt haar in twee deelen. 't Oostelijke is de natuurlijke voortzetting van de Russische, zooals we deze eigenlijk reeds van de Finsche Golf af hebben waargenomen : eene duinkust met strandmeer- en haffvorming. Ze behoudt dit karakter tot den mond van de Warnow. In dit gedeelte ontmoeten we in de eerste plaats het Kurische Haff\ het grootste van alle, dat zich het verst uitstrekt in Noord-Zuidelijke richting, terwijl de breedte 1/3 van de lengte bedraagt. Het is geopend naar 't Noorden. Aan den mond ligt Memel. Door de bezinkselen van de Memel of Njemen is de Kurische Nehrung ontstaan met hare „wanderdünen", die nog kort geleden een der armoedige visschersdorpen bedreigden. De Memeldelta met hare werdern (rivier-eilanden, zandplaten), door zeldzaam wild bewoond en met riet en kreupelhout begroeid, vormt wel een van de eigenaardigste Duitsche kustlandschappen,

1) Kowalewsky t. a. p. bl. 258. 2) T. a. p. bl. 259. 3) T. a. p. bl. 318.

4) T. a. p. bl. 332. 5) T. a. p. bl. 295. 6) T. a. p. bl. 302.

7) Geogr. Zeitschrift. Leipzig 1898, bl. I—16, 78—91. Aan dit belangrijk artikel

van den bekenden schrijver konden we tal van belangwekkende bijzonderheden

ontleenen.