genoemd; indien dus Toepadaa op gezag van Van Musschenbroek behouden is, had dit dan met Lamboeline ook niet het geval moeten zijn? Het reisbericht van de Sarasins maakte echter den indruk, dat er boven Pinogo geen dorpen meer worden aangetroffen.

Tolongio in het Kwandangsche ligt bij Van Höevell en bij van Musschenbroek beide, meer naar het oosten dan bij Witkamp; terwijl Peledoembata in de kaart van Van Höevell geheel ontbreekt en bij Van Musschenbroek in rood is aangegeven, als bewijs dat die naam van de kaart van Edeling is overgenomen. Heeft de auteur der jongste kaart van de Noordkust van Celebes, dien naam wellicht nu weder of nog op een zeekaart aangetroffen en hem alleen daarom behouden ?; zoo ja, dan zou ik mij toch liever aan Van Höevell gehouden hebben.

De bergketen in het landschap Pagoeat, zich uitstrekkende zuid van, en evenwijdig aan den G. Matinang, ware op gezag van de Sarasins, beter in haar geheel G. Oleïdoe genoemd, in stede van G. Oleïdoe Kiki (d. i. kleine Oeleïdoe volgens S.); die laatste naam overnemende, had even goed de naam G. Bontoela kunnen gesteld worden.

De Sarasins noemen den bovenloop der Boetajo-daa, Mangkahoeloe; Van Höevell noemt dat deel Wonggahoeloe; Van Musschenbroek stelt: Wongkahoeloe; Witkamp zegt Wanggahoeloe; ware het volgen van één der drie bronnen niet het meest raadzaam geweest?

Deze opmerkingen, die wellicht nog met eenige anderen vermeerderd zouden kunnen worden, zijn echter van weinig gewicht, vergeleken bij de ontegenzeggelijk meer juiste en meer volledige voorstelling, welke deze nieuwe kaart van Noord-Celebes geeft, boven alle vroegere kaarten, al blijven dan ook de kaarten van Gorontalo door Van Höevell, en de kaart van de Minahasa door Graafland, ook wegens de grootere schaal, hare waarde voor die onderdeden behouden.

De oro- en hydrographische gesteldheid van de uitgestrekte en belangrijke landstreek Bolang-Mongondo vooral, zoomede die van Bintaoena en van Pagoeat worden door deze kaart voor het eerst in een goed licht gesteld. Terwijl in de kaart van Van Musschenbroek de rivier Doemoga, die voor een zeer groot deel bevaarbaar is, en die hare hoogste bronnen in Bintaoena heeft, nauwelijks vermeld wordt, en in ieder geval niet benoemd is, blijkt thans uit deze kaart — vooral op gezag der Sarasins — welk een belangrijke stroom, deze rivier is.

Duidelijk komt, althans in groote trekken aan den dag, hoe het beloop van het gebergte in Bolang-Mongondo moet gedacht worden, en over welke uitgestrektheid en waar men zich dat land als nagenoeg vlak moet voorstellen; waartoe vooral ook bijdragen de vele hoogtecijfers over