LITTERATUUR.

A. NEDERLAND.

J. Kuyper. De Republiek der Vereenigde Nederlanden in kaart en woord. Een handleiding met een atlas. Leiden, Brill. Pr. ƒ3,50.

De heer J. Kuyper, de nestor onzer geographen, heeft een historische staatkundige aardrijkskunde van de Republiek der Vereenigde Nederlanden in het licht gegeven. Met veel ijver en nauwgezetheid heeft de schrijver de indeeling en grenzen der Republiek nagegaan, en de resultaten van zijn onderzoek in duidelijke, goed uitgevoerde kaarten neergelegd, met een tekst tot toelichting. Men vindt in den atlas kaarten van de provinciën en haar staatkundigen toestand in het midden der 18de eeuw, met de aanwijzing van de onderdeelen der provincie, als drostambten, baljuwschappen, heerlijkheden, schoutambten, baronien enz. In den tekst is een en ander nader toegelicht.

Vooral voor de beoefenaars der historie heeft deze arbeid van den heer Kuyper veel waarde; zij zullen er veel in vinden bijeengebracht, wat zij niet dan met moeite elders verkrijgen.

H. Blink.

J. Martin. Diluvialstudien. De verschillende verhandelingen, die door den schrijver over het diluvium zijn gepubliceerd, zullen wegens hun nauw onderling verband hier in zamenhang besproken worden, voor zooverre die ook op het Nederlandsche diluvium betrekking hebben. De oudere zijn daarbij zoo kort mogelijk behandeld.

Nadat de auteur in het eerste gedeelte zijner „Diluvialstudien" (IX Jahresber. d. Naturw. Ver. Osnabrtlck) ouderdom en indeeling van het 01denburgsche diluvium heeft bestudeerd, strekt hij zijne onderzoekingen ook over den Nederlandschen bodem uit. De volgende geschriften komen hier in aanmerking:

II. Das Haupteis ein ballischer Strorn {X. Jahresb. d. Nat. Ver. Osnabrück).

In tegenstelling met de oudere voorstelling, volgens welke zich het inlandijs, tijdens zijne grootste uitbreiding, van uit het zuidelijk Noorwegen over het westelijke gedeelte der noordeuropeesche vlakte zoude uitgespreid hebben , komt de schrijver tot de conclusie, die in den titel der verhandeling is uitgesproken , dat deze ijsmassa een Baltische stroom is geweest