Aan de levendige kustvaart met zeilschepen en kleinere stoomschepen nemen de Eemshavens deel en voor eigen gebruik en retourvrachten voor die schepen worden steenkolen en cokes naar de Eemshavens uit het Westfaalsche kolengebied gevoerd.

Als overal zal ook hier dit spoorwegvervoer in het algemeen een daarmede evenwijdig loopenden waterweg naast zich eischen. Sommige artikelen, vooral de groote massa-artikelen, kunnen voordeeliger per schip dan per spoor worden vervoerd, maar toch benadeelt of, zoo men wil, ontlast de waterweg den spoorweg volstrekt niet. Integendeel, de ondervinding leert dat een goed bevaarbare rivier of een kanaal de doorsneden streek zoodanig ten goede komt, dat daardoor mede het spoorwegvervoer stijgt.

Toen de Main in 1883—1886 gekanaliseerd was, steeg het goederenvervoer daarlangs reeds in 1887 en 1888 resp. tot het 49 en 67 voud van dat in 1882; maar tegelijk nam het vervoer langs de spoorwegen verbazend toe. Te Frankfort vermeerderde in 1886 en 1887 het verkeer langs de rivier (zonder transito- en vlotvaart) met resp. 64 en 42 percent en gelijktijdig dat langs de spoorwegen met 36 en c7 percent!

De reden van dit overal waargenomen verschijnsel ligt voor de hand: immers de gemakkelijke en goedkoope wijze van aanvoer van grondstoffen en afvoer van sommige producten langs den waterweg doet tal van nieuwe industrieële inrichtingen ontstaan, die voor het vervoer van allerlei materiaal of afgewerkte artikelen den spoorweg niet kunnen ontberen.

Zoo zal het ook wel gaan voor de streken en de plaatsen aan en bij

het Dortmund-Eemskanaal. Industrieplaatsen als Rheine, Lingen, Meppen

zullen gelegenheid hebben zich meer te ontwikkelen en voor de veen-

streken die door het kanaal doorsneden worden zal het zeker een zegen zijn.

Toch valt het o. i. te betwijfelen of het vervoer van steenkolen voor het buitenland bestemd wel grootendeels aan het kanaal zal worden getrokken. Daarvoor toch moet te Dortmund uit de spoorwegwagens die de kolen van de mijnen aanbrengen, overgeladen worden in de kanaalschepen en hieruit te Emden weer in de zeeschepen, welke laatste overlading echter vervallen kan als er in die zeehaven kolentips worden gemaakt. Want het overladen brengt niet alleen kosten mede, maar de betrekkelijke zachte Duitsche kolen kunnen daar slecht tegen en verminderen daardoor in qualiteit en dus in waarde.

Er is nog eene omstandigheid die het vervoer van de massa-goederen langs het nieuwe kanaal niet in de hand zal werken, nl. de betrekkelijk