is van de vrouwen. Inmiddels heeft de ontginner hout verzameld ter omheining van zijn veld, ten einde het gewas te beschermen tegen vernieling door wilde varkens, die hier veel voorkomen.

Zoodra de korrelzetting is begonnen, maar vooral bij het rijpen van het graan, dienen meerdere voorzorgen genomen te worden tegen andere indringers. Zwermen vogels komen op het veld neerstrijken om zich aan de padi te goed te doen. Maar de landbouwer heeft zijn gewas tegen deze ongenoode gasten beschermd door een web van touwen, waaraan zeilen, poppen en bamboe kokers met klepels hangen en die door een wachter op het veld in beweging worden gebracht. Niet gering zijn ook vaak de verwoestingen, die apen, muizen en manggang's aanrichten. Vijf maanden na de uitzaaiing is gewoonlijk de blijde tijd van den oogst genaderd. Aan het padi-snijden, menoewei, wordt mede door dorpsgenooten deelgenomen tegen eene vergoeding in padi en voeding gedurende den oogst. De gesneden padi wordt goed gedroogd vóór men ze in de loemboeng's opschuurt.

De opbrengst varieert, zooals ons medegedeeld werd, van 500 tot 1000 gantang padi per veld en is ruim voldoende voor eigen consumtie. De productie van de in drassige of moerassige terreinen geplante rijst is natuurlijk het grootst. Is de oogst tegengevallen en dus onvoldoende voor de consumtie, dan behelpt de bevolking zich met sagoe. Tegelijk met de rijsl worden vrij algemeen djagoeng, aarden peulvruchten en soms indigo geplant. Ook suikerriet en cassave worden veel gekweekt.

Na den rijstoogst wordt het veld voor de klappercultuur in gebruik genomen en voor het geval dat de bodem nog vruchtbaar genoeg geacht wordt voor rijst, verbouwt men nogmaals padi tusschen de in den grond gebrachte