ook alleen met een glas wijn. De canoes werden gelost en de goederen in de eetzaal onder dak gebracht, waarna wij blij waren de bedden te kunnen opzoeken. Wij zouden voorloopig de gasten blijven van den Franschen post, daar op mijn komst gewacht was om definitief tot vestiging eener factorij over te gaan. Ik was nu aan het ein'dpunt der reis en dacht hier een maand te blijven, om kennis te maken met de omliggende dorpen vooral met die der Sakara's.

Miras, zooals de Franschen hun post te Yakoma noemen, ligt op 4° 07' 32" N.B. en 20° 13' 30" O.L. van Parijs. De Belgische post Yakoma ligt iets hooger, aan de' samenvloeiing van de Uellé en de Mbomu. De Belgen hebben het eerst den Mobangi, die door den Engelschen zendeling George Grenfell ontdekt is, in bezit genomen; de eer van dit werk komt toe aan kapitein van Gèle. Het aan de Berlijnsche conferentie toegevoegde protocol van 29 April 1887, betreffende een tusschen Frankrijk en den onafhankelijken Congo-staat gesloten overeenkomst, schonk aan Frankrijk het grondgebied boven den 4'len graad N.B.; eerst in 1891 zond Frankrijk twee agenten om zijne rechten te doen gelden. Dezen stichtten toen den „Poste des Miras", een half uur ten zuiden van den Belgischen post gelegen. Van dien tijd af bestaat nog altijd geharrewar, wie nu hier eigenlijk de baas zal zijn.

Langs de rivier wonen de Yakoma's, die, zooals ik reeds schreef, zich grootendeels bezig houden met het vervaardigen van lansen, enz., dus met het bewerken van ijzer, meest verkregen uit erts, dat in canoes uit de Uellé (Ouellé) wordt aangevoerd. Tusschen den Mbomu en den Kotto woont de groote stam der Sakara's. Wat beschaving betreft, is dit wel de interessantste volkstam, dien ik tot nog toe leerde kennen. De Sakara's zijn flink gebouwde kerels, die eene kleine insnijding in den vorm van een palmblad op het voorhoofd, soms ook wel op de schouders hebben. Ze hechten zich bijzonder aan de blanken en nemen gaarne van hunne gewoonten, zelfs in de manier van kleeden over; broek en jas zijn dan ook zeer gewaardeerde geschenken voor deze negers, die zeer zindelijk op hun lichaam zijn. Kapitein van Géle heeft de Sakara's grootendeels onder één hoofd vereenigd; Bangasso, die een dag of vijf van Yakoma woont, is de groote chef. De Belgen hebben daar ter plaatse nog een post. Niet alleen hebben zij aan Bangasso een massa geweren voor ivoor verkocht en zijn volk gedrild, maar hem onlangs bovendien een kanon verkocht. De andere Sakara-chefs moeten steeds van eiken gedooden olifant één tand aan Bangasso afstaan. Jaarlijks van December tot Maart, wanneer het gras verbrand is, worden