Ten slotte zijn echter de gemiddelde diepten der zeeën veel belangwekkender dan deze lokale, zeer diepe inzakkingen van den zeebodem, voor wier aanwezigheid men nog niet altijd een afdoende verklaring vermag te geven.

Immers deze gemiddelde diepten, al hebben zij minder waarde voor de praktijk, bezitten toch een hoog wetenschappelijk belang. Zij stellen ons in staat de diepten der zelfstandige groote oceanen met die der onzelfstandige „Nebenmeere" te vergelijken; diepte-lijnen te trekken, waarop weder andere onderscheidingen berusten, die wij terstond ter sprake zullen brengen, en voorts althans eenig licht te verspreiden over het ontstaan der naar die gemiddelde diepten gemaakte onderscheidingen.

Van die gemiddelde diepten der oceanen en zeeën afzonderlijk, en van de wereldzee in 't algemeen is dan ook reeds lang, in verband en ter vergelijking met de reliefvormen van het continent, ernstig studie gemaakt. Mannen als Krümmel, Murray, de Lapparent, Supan, Penck, von Tillo, Heyderich e. a. hebben zich daarvoor de lastigste en zeer tijdroovende becijferingen getroost.

Het vorige jaar verscheen nog weder: „Eine neue Berechnung der mittleren Tiefen der Oceane nebst einer vergleichenden Kritik der verschiedenen Berechnungsmethoden", Kiel und Leipzig 1894, een geschrift, dat door de philosophische faculteit der Christian-Albrecht Universiteit te Kiel werd bekroond en door de beste kenners der oceanographie wordt geroemd. De schrijver, Dr. Karl Karstens, heeft op de zorgvuldigste wijze, naar de bestaande gegevens, van alle zeeën der aarde de gemiddelde diepte, oppervlakte en het volume berekend, terwijl hij tevens zijne methode van berekening verklaart en rekenschap aflegt van de wijze, waarop hij tot dat gemiddelde cijfer is gekomen ')■ En aangezien ook

1) Wij laten hier de resultaten van Karstens berekeningen, wat de gem. diepte betreft, volgen. Zij zijn uitgedrukt in vamen. (100 v. — 180 m.). Gr. Oceaan (2233), Indische (1998), Z. Atl. (2067), N. Atl. (2047), Golf van Siam (25), Soenda-Archipel (446), Soeloe- en Celebes-zee (1101), Carpentaria-golf (23), China-zee (584), Caraibische-zee in het zuidelijk deel (1375), in het noordelijk deel (1457), Golf van Mexico (851), Bahama-zee (616), Middell.-zee, westelijke helft (881), Zwarte-zee (610), Sicilische-Ionische-zee (885), Grieksch-Levantische-zee (793), Engelsche kanaal (30), Adriatische-zee (133), Perzische golf (19), Schotsch-lersche zee (37), Hudsonsbaai (70), St. Lorenz-golf (70), Andamanische zee (434), O. Chineesche (74), Golf van Californië (540), Bering-zee, oostelijke helft (400). — Na al deze de'tailberekeningen volgt een opgave der gemiddelde diepte van de wereldzee, zooals deze door hem en zijn voorgangers werd berekend. Wij laten deze hier volgen, dewijl daaruit blijkt, hoe de overeenkomst in die berekeningen waarlijk grooter is dan de verschillen, wat ons vertrouwen in die berekeningen kan verhoogen. Het achter den naam gevoegde jaar is