buitendijken eene overstrooming beperkt wordt binnen vooraf aan te wijzen grenzen. Door werken binnen de dijken zou een mogelijke overstrooming gelocaliseerd moeten worden. Dit is noodig, omdat veel grooter en uitgebreider belangen dan vroeger door eene overstrooming getroffen zouden worden, en omdat een overstrooming zich thans, door de groote, diepe kanalen, vermoedelijk veel verder en veel sneller landwaarts zou uitbreiden.

Aldus eindigt de schrijver met een beschouwing over wenschelijke verbeteringen ; een resultaat, waartoe de ernstige bestudeering van de hydrographie des lands aanleiding gegeven heeft. In een conclusie, op zooveel kennis en praktischen zin berustend, moet men vertrouwen stellen, en wij hopen zeer, dat zij tot handelen moge leiden. Waar de verhouding van het vloedpeil van Noord- en Zuiderzee tot de hoogte van het maaiveld der polders sedert eeuwen ongunstiger is geworden, moet de mensch weder optreden, om de nadeelige gevolgen van die verschijnselen af te wenden, vóór het te laat is. Moge het werk aan de heer Schorer die overtuiging vestigen; dit zal de schoonste belooning zijn voor den belangrijken arbeid door de herziening van dat boek verricht.

Wij eindigen deze aankondiging met den wensch uit te spreken, dat andere provinciën het voorbeeld van Noord-Holland in dezen volgen, en eindelijk ook pogingen zullen aanwenden tot het verkrijgen van waterstaatkundige beschrijvingen in den geest als het boek van Jhr. Schorer.

Amsterdam, Nov. 1896. Dr. H. Blink.

Dr. Ktlkenthal's reis in de Mol ukken.

Forschungsreise in den Molukken und in Borneo, von Dr. Willy Kükenthal. Mit 63 Tafeln, 4 Karten und 5 Abbildungen im Text. Frankfürt a. M. 1896. 4°, XI-)-321 blz. 50 Mark.

Daartoe in staat gesteld door de Senckenbergsche naturforschende Gesellschaft te Frankfürt a. M., ondernam Dr. Kükenthal in 1893 een reis naar Insulinde, wier duur op een jaar berekend was en wier doel, naast het onderzoek van een beperkt gebied, het aanleggen eener verzameling van zoölogisch materiaal zou wezen. De wetenschappelijke resultaten dezer reis zijn nog niet gepubliceerd, want het voor ons liggende boek be-