„Vergleichende phanologische Karte von Mitteleuropa" J); daarop verscheen van Staub eene kleine „Phanologische Karte von Ungarn"2), van Ziegler eefie „Pflanzenphanologische Karte der Umgegend von Frankfurt a. M." 3) en van H. Hoffmann eene „Frühlingskarte von Europa" 4). Bij al deze kaarten wordt het begin van de bloeiperiode van eenige soorten, die door hun bloeien het begin van de lente kenmerken , voor de verschillende plaatsen van de streek, die in kaart is gebracht, vergeleken met het begin van den bloeitijd in eene bepaalde plaats, successievelijk in Giessen, Arva-Varalja, Frankfort, Giessen. Door kleuren wordt aangegeven, hoeveel dagen verschillende plaatsen en streken bij Giessen enz. ten achteren of vooruit zijn. Men moet dus, om twee plaatsen met elkander te kunnen vergelijken, ze als 't ware herleiden op Giessen enz.

Eene andere methode volgde Ihne. In zijne eerste phaenologische kaart, „Karte der Aufblühzeit von Syringa vulgaris in Europa" '") stelt hij het begin van den bloeitijd van ééne soort door lijnen van gelijke datums, dus niet ten opzichte van de eene of andere plaats, voor. Ongetwijfeld mag dit een niet geringe vooruitgang heeten, daar een vergelijkend overzicht veel gemakkelijker valt dan bij de kaarten van Hoffmann, Staub en Ziegler. Kirchhoff nam deze kaart, als 't ware de intocht der lente voorstellende, met eenige bijvoegingen, over in zijne „Einleitung zur Landerkunde Europa's, 1886". H. Hoffmann publiceerde in zijne „Phanologische Studiën", die in verschillende tijdschriften (1885—87) verschenen, een aantal kaartjes voor verschillende plantensoorten. Zeer belangwekkend zijn Ihne's phaenologische kaarten van Finland 6), waarop het begin van den bloeitijd van Ribes rubrum, Prunus padus, Syringa vulgaris en Sorbus aucuparia met tusschenruimten van 5 dagen is aangegeven. Eigenaardig spreekt uit de kaartjes voor de vroegbloeiende soorten b. v. het achterblijven aan de kust en in de streek der in 't voorjaar ontdooiende groote meren, waardoor de luchttemperatuur gedrukt wordt.

Zooals aan het begin van dit opstel reeds werd te kennen gegeven, was het hoofddoel van dit schrijven, in ons vaderland meer algemeene

1) Petermanns Mittheilungen 1881.

2) Petermanns Mittheilungen 1882.

3) Berichte der Senckenberg, naturforsch. Gesellsch. 1883.

4) Resultate... enz. Giessen 1885.

5) Botan. Zentralblatt 1885.

6) Meteorologische Zeitschrift 1890, Augastus-aflev.