plannen tot vestiging van Europeesche land- en mijnbouwondernemingen, die echter bijna alle nog slechts op het papier bestaan ').

Al noemde, misschien niet geheel ten onrechte, een grondig kenner van Ned.-Indie, het boekje „niet veel zaaks", de gewone lezer, dien de heer Buys voornamelijk op het oog heeft, zal er op onderhoudende wijze veel uit kunnen leeren omtrent de toestanden, de levenswijze en de bevolking van Borneo's Wester-Afdeeling.

Met de uitgave van zijn: „Batavia, Buitenzorg en de Preanger. Gids voor bezoekers en toeristen" heeft de heer Buys o. i. inderdaad een goed, een nuttig werk gedaan. Het is een handig boekje in 12° formaat, dat gemakkelijk in den zak kan worden gestoken en met zes duidelijke kaartjes van: „Batavia en Meester Cornelis", „'s Lands Plantentuin te Buitenzorg", „Buitenzorg en omstreken" de „Residentiën Batavia en Preangerregentschappen", „Bandong", en „Garoet en omstreken" voorzien is. Des schrijvers doel was de samenstelling van een „Gids" voor de bezoekers van Batavia, Buitenzorg en de Preanger en wij gelooven dat die bezoekers hem erkentelijk zullen zijn voor de wijze waarop hij het deed. Bij vele opgaven a la Baedeker omtrent logementen, reisgelegenheden enz., verneemt de lezer tal van bijzonderheden omtrent de genoemde gewesten en maakt aan de hand van den schrijver met tal van merkwaardigheden kennis. Verreweg het meeste der beschreven streken en plekken leerde de heer Buys door eigen aanschouwing kennen. Voor enkele andere ontving hij mededeelingen van vertrouwenswaardige personen. Nu en dan putte hij, behalve uit andere bronnen, ook uit Veth's voortreffelijk standaardwerk „Java". De interessante beschrijving van den beroemden Plantentuin te Buitenzorg, welke in het boekje voorkomt, is samengesteld door Dr. Treub 2) „den directeur van die schoone en belangwekkende inrichting, met het oog op de behoefte van leeken in de botanische wetenschap".

Men ziet dus dat de heer Buys geene moeite heeft gespaard om zijn „Gids" zoo degelijk en vertrouwenswaardig mogelijk te maken. Wordt daarbij bedacht dat hij een open oog heeft voor het natuurschoon dat Java, inzonderheid ook Buitenzorg en de Preanger, in zoo ruime mate te genieten geeft en een prettig „causeur" is, die den lezer op onder-

1) Bij //de Indische Mercuur" van 1 Nov. 1890 was een stuk gevoegd: «Cultuurondernemingen in Sambas" met uitvoerige kaart, volgens welke een zeer groot deel van het uitgestrekte rijk van Sambas aan particulieren geconcedeerd was. Van werkelijke ontginning is echter nog zeer weinig sprake.

2) Schrijver, met anderen, van het uitstekend «Gedenkboek", dat in het vorig jaar ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van dien tuin het licht zag.