en zijne gemalin vielen daar in den strijd voor hun vermeend goed recht, en wat lager in het dal is het mausoleum gebouwd, waar de dynastie der vijf Kamehameha's met al de afstammelingen begraven liggen.

Het fraaiste gebouw der hoofdstad is de zetel der regeering maar het koninklijk paleis is nimmer volbouwd, een kwaad voorteeken, zoodat de groote feesten en officieële receptiën steeds plaats hebben in de vergaderzalen der hoogmogende heeren. Enkele gebouwen vallen te midden der eenvoudige hutten nog in 'toog, een grootsch hotel, een hospitaal en voorts verscheidene zeer goed voorziene winkels van Europeanen, Amerikanen en Chineezen. Ook mag het in der tijd door Britten gebouwde fort niet voorbijgezien worden, al ware het alleen om de ligging, als gebouwd op den rand van een lang uitgedoofden krater, wegens zijn vorm bekend als de Punchkom.

De groep der Sandwicb-eilanden ligt in eene ongeveer 100 uur lange, uitgestrekte reeks van het N. W. naar het Z. O., tusschen 18° 55' en 22° 16' N.Br. en 154° 50' en 160° 30'W. L. van Greenwich; Cooks voorganger plaatste ze vroeger 1000 zeemijlen westelijker, omdat hij geen begrip had van de forsche tegenstrooming in den Oceaan, welke hij moest doorklieven en zijn dagboek totaal in de war bracht; zij bestaat uit acht bewoonde eilanden: Niïhawoe, Kawoeai, Owahoe, Molokai, Lanai, Ma woei, Hahoelawe en Iiawaii, benevens drie veel kleinere, onbewoonde. De bevolking woont hoofdzakelijk aan de kusten en wel grootendeels aan de lijzijde, waar de meeste vruchtbare dalen en vlakten werden aangetroffen en telt tegenwoordig ruim 90.000 zielen, waaronder ongeveer 40.000 Kanaken, het uitstervend overblijfsel van de 400.000 inboorlingen, welke men er voor 100 jaar schatte; de overigen zijn Amerikanen, Engelschen, Duitschers, Portugeezen, Chineezen en Japanners, waarvan de laatsten de uitsluitende arbeiders op de zeventig suikerplantages zijn.

Al de eilanden zijn van vulkanischen oorsprong en hebben tal van uitgedoofde kraters; ze zijn dus sterk blootgesteld aan aardbevingen, waarvan in de laatste tijden het jaar 1881 kan getuigen, ofschoon die van 1868 nog veel vernielender was. Het wekt de bevreemding der natuurkundigen op dat nergens minerale bronnen zijn gevonden. Alleen op het grootste en zuidoostelijkste eiland Hawaiï vindt men twee werkzame vulkanen, de Maoena Loa, ongeveer zoo hoog als de Montblanc (± 4400 M.), bijna altijd rookend, dikwerf lastig spokend, en de Kilaoewea, iets zuidoostelijker, slechts 1340 M. hoog, maar eene geweldig groote, altijd kokende lavazee bevattend. Geheel in tegenstelling daarmede is het noordwestelijkst eiland Kawoeai, dat terecht het tuin-eiland genoemd wordt. De gezamenlijke oppervlakte bedraagt juist de helft van ons land, maar er heerscht vrij wat meer afwisseling in het klimaat, naarmate het terrein is blootgesteld aan den krachtigen bries van den noordoostelijken passaat of aan de lijzijde ligt, maar toch is het over het algemeen een zacht en warm klimaat, iets koeler dan men op deze geringe breedte zou verwachten, grootendeels het gevolg van de temperatuur van het zeewater, die hier 5° C. lager is dan in andere oorden op dezelfde breedte, doordien uit de Behring-zee een koude stroom herwaarts ombuigt.

Voor het verblijf en de gezonde ontwikkeling der blanken is de noordelijke passaatwind van het grootste belang, want zoodra deze natuurlijke waaier vervangen wordt door de gevreesde Kana's of zuidelijke winden, voelt men dadelijk den invloed van eene vochtige, verslappende warmte. De vroegere waarnemingen omtrent de temperatuur werden eenigszins gewijzigd door Marcuse die er 13 maanden doorbracht, en aan