VERSCHILLENDE MEDEDEELINGEN.
De Sandwich-eilanden naar Dr. Marcuse en anderen.
Den laten Mei 1891 verliet het stoomschip de haven van San Francisco om* den 8sten reeds in Honoloeloe aan te leggen, en dit geschiedde ook. De zeereis van 4 & 500 uur afstand levert niet veel bijzonders op; wat vliegende visschen, een paar walvisschen in 't verschiet en één enkel zeil vaartuig, ziedaar alles wat Marcuse ontmoette, maar zijn indruk was dat de Stille Oceaan dien naam, op hooge breedten althans, niet verdient, want vier dagen lang bewoog men zich tusschen vijf meter hooge golven en toen eindelijk de keerkring was bereikt begon eerst de aangenaamheid van de zeereis, kalme zee, gelijkmatige passaatwind, lucht en water beiden helder donker blauw; als toegift den 6den avond een fraai zodiakaal licht.
Het eerste land dat op den 8sten Mei in de vroegte werd gezien was het zoo treurig bekende Molokai, welks zuidoostelijk, slechts door één bergpas bereikbaar schiereiland, als verplegingsoord voor melaatschen is ingericht, waar jaarlijks ongeveer 80 zieken worden aangevoerd, bijna allen Kanaken of inboorlingen van de Hawaiï-groep, die daar met bewonderenswaardige zorg en liefderijkheid worden behandeld 1); pas sedert 40 jaren woedt deze ellendige ziekte er, naar alle waarschijnlijkheid door Chineezen overgebracht. Spoedig duikt dan aan de kim op de naakte vulkanische noordoostelijke kust van Owahoe, die volkomen van karakter verandert,' zoodra Koko-Head is omgevaren, want dan ziet men niets dan sappige weiden en dichte groepen palmen, terwijl de bergen tot hunne toppen (1000 meter hoog) met een prachtigen plantengroei zijn bekleed. Reeds 's middags wordt de haven van Honoloeloe bereikt, alleen genaakbaar door eene zeer beperkte opening (200 M. breed', in de met schuimende branding geteisterde koraalriffen. Aan de aanlegplaats wemelt het van blanken, half blanken en van bruine Kanaken; het oog valt op aardige, meestal slechts eene verdieping hooge huizen en eenvoudige hutten te midden van tuinen van palmboomen, terwijl de achtergrond wordt gevormd door statige, maar schilderachtige bergruggen, die ons geheel verplaatsen in den wereld der keerkringen.
De hoofdplaats is thans eene stad met 15.000 inwoners en ligt zeer pittoresk aan den ingang van het Noeanoe-dal dat zoowel uit een physisch als historisch oogpunt merkwaardig is, want het natuurschoon is er rijk en vol afwisseling; liefelijke beschaduwde paden, bloemrijke gewassen en kolossale woudreuzen, tusschen trotsche, steile rotswanden voeren naar den hooggelegen bergpas, vanwaar men niet alleen een onvergelijkelijk schoon uitzicht op het omringend landschap en den diep blauwen oceaan heeft, maar tegelijk het oord betreedt alwaar door den vermaarden Kamehameha den laatsten wederspannigen inlandschen koning de genadeslag werd toegebracht; die vorst
1) Men denke slechts aan den edelen Pater Damien, die er zijn leven aan wijdde.