verslag iets uitvoeriger, dewijl dit het eigenlijk geographisch onderzoek, • althans van kusten en vaarwaters, besprak, wat in de instructie zoozeer op den voorgrond trad — wij zullen ons bij de overige verslagen kunnen en moeten bekorten. Zooals de lezer trouwens zelf spoedig zal bespeuren, is dat, wat de heer Wertheim tot dusver leverde, nog geenszins een wetenschappelijk verslag van zijn geologisch onderzoek. Het is meer een reisverhaal ; meer een overzicht van het verloop der expeditie; een schets van den vluchtigen indruk, door excursies, ook op verschillende eilanden buiten de Key gemaakt, van de gesteldheid dier eilanden verkregen; voorts een korte beschrijving van het beklimmen der kammen en toppen der bergen, van de vele doorkruisingen, die op Groot-Key plaats hadden en van het onderzoek zooals dit op vele andere eilanden der groep werd ingesteld. Daaraan knoopen zich dan natuurlijk eenige opmerkingen over de physische gesteldheid der eilanden vast: hun reliefvormen, hoogte, toppen, kammen, hellingen en wanden; de richting der dalen, in verhouding tot de lengteas der eilanden; hun bergbeken en kali's met hun beddingen en erosie; voorts over de geologische en petrographische gesteldheid dier eilanden: hun formatie; de aard der gesteenten, de ligging, de dikte der lagen, hun strijken op verschillende hoogten; de verweering dier gesteenten, hun verbrokkeling en verscheuring, door den plantengroei, onderhouden en ondersteund; de opheffingen in het centrale gedeelten van sommige eilanden, het dalen van anderen; de bestanddeelén van den bodem, en het verband tusschen den plantengroei van dien bodem en zijn aard. Niet zelden ook worden in dat reisverhaal korte beschrijvingen van de bevolking, zijn woonplaatsen, hoofden, zeden en gewoonten ingelascht.

Hebben wij niet noodig bij dit alles lang stil te staan, dewijl nadere bijzonderheden door den belangstellenden lezer uit het goed geschreven reisverhaal zelve kunnen verkregen worden, wij willen overigens door dit korter stilstaan ook geenszins den indruk geven, als zoude het voorloopig verslag van den Heer Wertheim, in tegenstelling van het later in te dienen streng wetenschappelijke, de belangstelling van den wetenschappelijken lezer moeten missen.

Behalve de bovengenoemde opmerkingen, die toch niet weinig licht verspreiden over het tot dusver zoo weinig bekende en dikwijls zoo verkeerd beoordeelde en beschreven binnenland van vele eilanden der groep, bevat dat verslag toch ook allerlei bijzonderheden over zelden bezochte eilanden buiten de Key, die wel op geregelde tijden door stoombooten op een enkel punt worden aangedaan, maar daarom nog niet met het oog van den geoloog worden beschouwd.