en wijl zij ook bij het lezen der bronnen nu en dan wel eens oprijst en één oogenblik de behoefte aan verklaring schijnt te bevredigen, is de volgende: bij de voortdurende twisten, veten, oorlogen was het wenschelijk minstens één kind aan vreemden toe te vertrouwen, buitenshuis te laten verplegen om zoo bij altijd zeer mogelijke uitroeiing der geheele familie toch minstens één lid te behouden, dat het geslacht zou doen voortleven, eene begeerte vooral natuurlijk bij de arische volken, die allen min of meer eene familie-vereering bezaten. Spiegel zegt na zijne vermelding der fosterage bij de oude Perzen: „Vielleicht war es Vor sicht, welche die vornehmen Perser so handeln liess, damit doch wenigstens ein Glied der Familie gerettet werden könne, wenn, wie nicht selten der Fall war, das allgemeine Verderben der ganzen Familie beschlossen wurde" ').

Het bitter weinige, wat ons Mtlller over het gebruik bij de West-Turken meedeelt, stemt hier ook wel mede overeen. Toestanden zooals Elphinstone ze van de Eusofzyes, den karakteristieken stam der Berdooraunees beschrijft, moeten zulk eene behoefte wel vaak hebben doen ontstaan. Verschillende clans onder eigen hoofden wonen in één dorp te zamen: „accordingly scarce a day passes without a quarrel: if there is a dispute about water for cultivation, or the boundaries of a field, swords are drown, and wounds inflicted, which leads to years of anxiety and danger, and ends in assassination. Each injury produces fresh retaliation, and hence arise ambuscades, attacks in the streets, murders of men in their houses, and all kinds of suspicion, confusion and strife. As these feuds accumulate, there is scarce a man of any consequence who is not upon the watch for his life. In every village are seen men always in armour, to secure them from the designs of their secret enemies, and others surrounded by hired soldiers, to the number of ten or twelve, and sometimes of fifty or one hundred. .. . Even within the clans there is nothing like peace or concord; the slightest occasion gives rise to a dispute, which soon turns into an afïray 2).

Één geval van fosterage schijnt geheel door dit motief gerechtvaardigd te worden, nl. dat, hetwelk wij van de Ckaratschai meedeelden: immers het onechte kind mag waarlijk wel tegen de jaloersche echte kinderen door eene opvoeding in den vreemde, die het bovendien misschien kunstmatige verwanten geeft, beschermd worden. Klaproth vertelt, dat de

1) Spiegel, 1. c., III, p. 682.

2) Elphinstone, 1. c., p. 324 en 339.