In Friesland werd een aantal lokale belangen bevorderd door verbetering van vaarten, het maken van ijzeren bruggen en daarmede in verband staande werken, voor een groot deel ten koste van gewest of gemeente; dat het algemeen verkeer daardoor ook behartigd werd spreekt van zelf.

Het Meppelerdiep maar vooral de Drentsche hoofdvaart vroegen ook niet onaanzienlijke uitgaven; deze laatste vaart zal ongetwijfeld toenemen in belangrijkheid nu de dam is weggeruimd die de Witte Wijk bij Smilde scheidde van de Opsterlandsche Compagnonsvaart, eene verbinding die sedert 1781 gewenscht werd doch steeds door chicanes op den achtergrond werd gedrongen; sluizen regelen nu het peil van het bovenpand.

De Hoogeveensche Vaart werd doorgetrokken tot de rijksgrens.

Het kanaal van Maastricht naar Luik kostte ƒ16,500 aan onderhoud en werd drukker bevaren dan vroeger.

III. Wegen.

a. Spoorwegen.

De lokaalspoorweg Sauwerd—Roodeschool in noordelijk Groningen werd den 16 Augustus 1893 geopend, bezit eene lengte van 27,100 M. en de spoorwijdte is 1,435 M.; behalve 4 stopplaatsen met kleine perrons, zijn er stations gebouwd te Winsum. Baflo, Warfum, Uskwerd, Uithuizen, Uithuistermeeden en Roodeschool; als bijzonderheid vermelden wij dat op dezen spoorweg geen wachterswoningen voorkomen, slechts waarschuwingsborden; de exploitatie is toevertrouwd aan den Staatsspoorweg, die een nieuw stationsgebouw te 's Hertogenbosch deed bouwen en met veel beleid groote kosten moest aanwenden om de ernstige grondafschuiving tusschen Beek en Buude in Zuid-Limburg te herstellen en zoo mogelijk in het vervolg te voorkomen.

De Hollandsche IJzeren Spoorweg Mij. opende op 1 Juni 1893 den dienst tusschen Maassluis en Hoek van Holland; 11,874 M. lengte heeft deze enkelsporige lijn, waarop vele en lastige kunstwerken voorkwamen, zonder nog te spreken van de noodzakelijke havenwerken bij het eindstation. — Het stationsgebouw te 's Gravenhage kon worden in gebruik gesteld en vormt eene schoone verbetering.

Ook te Hilversum werden doeltreffende verbeteringen aangebracht met het oog op het toenemend druk verkeer.

Van de overige spoorweg-maatschappijen valt niets merkwaardigs te