van ziekten onder het vee; het straffen van echtbreuk, een der eerste oorzaken van strijd tusschen de verschillende stammen; de regeling van de rechtspraak, van het appel en de plaatsen, waar recht gesproken wordt, terwijl uit een uitvoerige statistiek der straffen en vonnissen de vergrijpen der inlanders kunnen worden nagegaan.

Wordt dus door verstandige wetten en bepalingen de veiligheid der inlanders onder het gouvernements-bestuur verhoogd en hun moreele en materieele welvaart vergroot, een betrekkelijk groot aantal ambtenaren, op verschillende gedeelten der kust gevestigd, handhaaft die bepalingen, vertegenwoordigt dat gouvernement en werkt met de verschillende zendinggenootschappen , die zij steunen en door wie zij gesteund worden '), mede tot het doen doordringen van Europeesch gezag en het allengskens verzachten der zeden en gewoonten der inlandsche bevolking 2), Tevens worden maatregelen genomen om de Europeesche vestigingen te verbeteren en uit te breiden. Bij Pt. Moresby werden 3 0,4000 acres, van de inlanders voor de Kroon aangekocht, voorloopig als weidegrond gebruikt. Door gemis van water en schaduw (Report, p. 36) schijnt daar de bodem minder geschikt voor proeven met cultuur-gewassen, waartoe het station te Mekeo meer in aanmerking komt. Door gevangenen werden in de nabijheid van Pt. Moresby wegen aangelegd, versterkingen gesticht, huizen gebouwd, bronnen gegraven, terreinen voor den aanleg van kokospalmen gereed gemaakt.

Hoe het met dat Pt. Moresby thans gesteld is, lezen wij in het reis-

1) De civiele ambtenaren zijn te Pt. Moresby: een administrator met zijn private Secretary, een chief .ludicial Officer, een Government Secretary, een Treasurer, een Commandant Constabulary, een Government Printer, id. Storekeeper, een Goaler and O verseer, een Government Surveyor en Assistant Surveyor. Te Samarai is slechts een Subcollector of Customs gevestigd. Voorts zijn aangesteld: Resident Magistrates over de Eastern-, Central en Western Divisions alsmede over de Louisiaden, en Government-Agents over het Rigo- en Mekeo-District. Op het gouvernementsstoomschip zijn aangesteld een Master en een Chief Engineer. Voor deze ambtenaren werd aan salaris, vaartuigen, reizen en gebouwen het laatste jaar uitgegeven de som van £ 11,288 van het totaal der uitgaven: £ 15,000.

Over de werkzaamheid der zendelingen (het Londonsche zendelinggenootschap, de katholieke zendelingen der Sacré Coeur, de Wesleyaansche missie en de Anglicaansche missie') zie men het laatste Annual Report, p. 42—44, en Langhans' Ivolonial Atlas, N°. 28, Karton. Met dankbaarheid erkent Mac Gregor de van zendelingen ondervonden medewerking bij het tegengaan van het koppensnellen, het onderdrukken der bloedwraak, twisten enz.

2) Het bezigen van inlanders op gouvernementsvaartuigen als dorpspolitie of als grenswachters schijnt daartoe ook mede te werken. (Report, p. 38).

55