opwachting bij den eersten minister van het koninkrijk, Tukuaho. Deze, een nog jeugdig man uit een oud adellijk historisch geslacht geboren, had zijn opvoeding in Australië genoten.
Hij was geheel Europeesch gekleed, en had een zeer gentlemanlike, hoewel weinig intelligent uiterlijk. Hij voorzag mij van een pas en voegde mij een inlandsch politiedienaar toe, tevens als tolk, ten behoeve mijner rondreis over het eiland.
Het had echter heel wat moeite in, een voertuig met begeleider te vinden, want pakpaarden zijn hier onbekend en Europeanen reizen nimmer te voet. Een Duitsch winkelier verhuurde mij eindelijk een buckboard1) met koetsier tegen een hoogen prijs, en eerst den 5<ien kon ik vertrekken. De eindétape van den eersten dag was Mua, ZO. van Nukualofa. Ik hield mij in het voorbijgaan op in den tuin en bij het bad des konings, op een plaats Tufumahina geheeten, en daarop te Pea 2). De huizen hier zijn grootendeels in den ouden stijl; evenwel bij den inlandschen trader waar ik voor een poos afstapte, had de woning reeds dien nondescript vorm en die leelijke constructie van planken, plaatijzer en oude petroleumblikken, die steeds de ergenis van den ethnoloog opwekken. Men vertoonde mij hier verscheidene individuen, die aan elephantiasis en framboesia leden. De weg tusschen Pea en Mua draagt hetzelfde karakter als tusschen Pea en Nukualofa. Een half zichtbaar wagenspoor leidt langs een vlakken, met gras bedekten weg tusschen bosschen van kokospalmen, hetgeen zeer eentonig en onbelangrijk is. Over het geheele eiland is dit hetzelfde, met kleine afwijkingen hier en daar.
Te Alakifonua door een regenbui overvallen, schuilden we in een inlandsche woning van den ouden stijl, waarvan de vloer met matten bedekt was. De bewoners waren vriendelijk en voorkomend en boden ons
1) Soort van buggy, doch langer. In het Westen der Vereenigde Staten zijn deze backboards het vervoermiddel hij uitnemendheid.
2) Op de meeste kaarten Bea genoemd. Daar echter het Tongaansch de b niet heeft, is die schrijfwijze foutief, evenals die van den naam Tongatabu, die Tongatapu moet zijn. Tapu = taboe, het welbekende woord, dat hier geen verdere uitlegging behoeft. De otficiëele schrijfwijze der Tongataai heeft ten onrechte de nasale ng, die geheel met de Maleische en Javaansche klank overeenkomt, verbannen. Zoo schrijft men bv. Toga in plaats van Tonga, Maofaga in plaats van Maofanga enz. Ook op Samoa is die schrijfwijze officieel aangenomen, waar men bv. voor I'angopango Pagopago schrijft. Deze orthographie, ingevoerd of opgedrongen door ongeletterde zendelingen, is geheel willekeurig en kan slechts aanleiding geven tot misverstand. Wat zou men er van zeggen indien men in het Maleisch Padag, tagkap, boega, sSlendag, djagan ging schrijven voor Padang, tangkap, boenga, sëlendang, djangan?